INTERVIEW: AUTEUR EN ANTROPOLOOG KOEN PEETERS
DE BEWUSTWORDING VAN GEWELD
AFLEVERING #2 VAN DE VIDEOREEKS ‘GEVANGEN IN DE REALITEIT’ + EXTRA FILM
PREMIERE OP 2 OKTOBER 2022, DE INTERNATIONALE DAG VAN DE GEWELDLOOSHEID, VANAF 11:00 UUR. VIA DE LINKS OP DE STARTPAGINA VAN DEZE WEBSITE OF ONDERAAN DEZE TEKST.
Op zondag 2 oktober 2022 vanaf 11 uur presenteerde Het zoekend hert een indringend vraaggesprek met Klaas de Jonge, de bekende, toen al 85-jarige Nederlandse ANC-strijder die ooit twee jaar gevangen zat in de Nederlandse ambassade in Pretoria. Na deze hoofdfilm kan ook nog altijd een extra persoonlijke video worden bekeken over de belangrijkste familiale relaties van Klaas de Jonge. Beide films kregen extra finesse door de inbreng van de Vlaamse schrijver Koen Peeters, die als vriendelijk-scherpzinnige en warmhartige mediator optrad.
De linkse antropoloog, socioloog en activist Klaas de Jonge was ooit wereldvermaard voor zijn rol in het gewapende verzet tegen het Zuid-Afrikaanse apartheidsregime. Voor velen was hij een held, voor sommigen een terrorist. Tot op het einde bleef Klaas de Jonge zijn principes trouw en verdedigde hij zijn rol in de strijd die toen woedde. Hij werd over zijn inzichten, daden en verantwoordelijkheden uitgebreid geïnterviewd door de bekroonde schrijver en antropoloog Koen Peeters, onder meer auteur van de roman De minzamen, waarin Klaas de Jonge op literaire wijze in beeld komt.
TEN HUIZE VAN
In de videoreeks ‘Gevangen in de realiteit’ presenteert Het zoekend hert gaandeweg een aantal denkers en activisten die zich tegen de stroom of tegen bedreigende machten teweer stellen. Zij worden telkens bezocht en bevraagd in hun eigen leefomgeving. De eerste aflevering focuste op de Italiaanse denker Antonio Gramsci (1891-1937), wiens inzichten actueel werden gekaderd door prof. em. Eric Corijn.
Een team van Het zoekend hert bezocht ook voor deze films de denker-activist in zijn woning, deze keer een appartement in het centrum van Amsterdam. Schrijver Koen Peeters interviewt Klaas de Jonge gedurende meer dan een uur. In een aparte film gaat hij op meer intieme wijze met zijn gastheer in gesprek en krijgt de kijker een heel andere mens te zijn.
PERSOONLIJK EN TOEKOMSTGERICHT
Koen Peeters bevraagt zijn gesprekspartner over zijn intellectuele en politieke ontwikkeling, zijn houding tegenover geweld en zijn visie op de actualiteit. Voor en na spreekt Klaas de Jonge over intieme zaken en passies: de relaties met zijn vader, moeder en zuster, alsook over enkele maskers uit zijn uitgebreide verzameling.
‘GEVANGEN IN DE REALITEIT’. Project van filosofiehuis Het zoekend hert, in samenwerking met het Humanistisch Verbond, in beeld gebracht door Stonewood Filmhouse en Het zoekend hert. Tweede aflevering: ‘Klaas de Jonge en de bewustwording van het geweld’, mede in samenwerking met de uitgeverijen De Bezige Bij en Podium. Voor de gelegenheid is deze film uitgebreid met een extra sfeervolle tweede video, via onderstaande links achtereenvolgens te bekijken.
ZIEHIER DE LINKS NAAR DE BEIDE FILMS
VANAF ZONDAG 02 OKTOBER 2022, DE ‘INTERNATIONALE DAG VAN DE GEWELDLOOSHEID’, OM 11:00 UUR:
DEEL 1 – HOOFDFILM: ‘KLAAS DE JONGE EN DE BEWUSTWORDING VAN GEWELD’. SPEELDUUR: 69:48. KLIK op deze LINK.
DEEL 2 – EXTRA FILM: ‘STREET BOY. FAMILIEVERHALEN VAN EEN OVERLEVER’. HIER TE BEKIJKEN, best pas na de hoofdfilm. SPEELDUUR: 14:26. KLIK daarvoor op deze LINK.
Klaas de Jonge (1937-2023) was een Nederlandse antropoloog, socioloog en mensenrechtenactivist. Hij werd wereldberoemd als strijder binnen het ANC, de anti-apartheidsbeweging in Zuid-Afrika. Zijn leven en wedervaren werd diepgaand beschreven in De koerier van Maputo (2021) door Jenne Jan Holtland en fragmentarisch ook in de roman De minzamen (2021) van Koen Peeters. Klaas de Jonge studeerde antropologie en sociologie in Amsterdam en Parijs. Samen met zijn Belgisch-Nederlandse echtgenote Hélène Passtoors trad hij in het gewapende verzet voor het ANC vanuit Maputo, de hoofdstad van Mozambique. Hij werkte in dat land als antropoloog en zij werkte er als taalkundige. In die periode smokkelde hij voor het ANC wapens en explosieven naar Zuid-Afrika die hij verschool in een verborgen compartiment in de kofferbak van zijn auto. Nadat zij waren opgepakt, wist Klaas de Jonge te ontsnappen en zich in de Nederlandse ambassade van Pretoria in vrijheid te brengen. Daar kon hij pas na twee jaar bevrijd worden na een ingewikkelde gevangenenruil. In de jaren nadien bleef hij zijn engagement trouw, met nog altijd veel aandacht voor internationale politiek, maar ook een passie voor kunsten en interesse voor filosofie. Zo werd hij de jongste jaren een vaste bezoeker van filosofiehuis Het zoekend hert, waar hij samen met zijn vriendin Elli Izeboud een graaggeziene gast werd. Klaas koos voor euthanasie, op 5 mei 2023, de officiële Bevrijdingsdag in Nederland. Zijn sociaal engagement getrouw, schonk hij zijn lichaam aan de wetenschap.
Koen Peeters (1959) is de auteur van een rijk en stilistisch zeer verfijnd literair werk. Zijn romans werden bekroond met de grote literaire prijzen. Zo kreeg hij de F. Bordewijk-prijs voor De bloemen (2009), de E. du Perronprijs voor Duizend heuvels en de ECI Literatuurprijs voor De mensengenezer (2017). Ook zijn roman Kamer in Oostende (2019), een hommage aan de kunstenaarsstad en de vriendschap, werd alom geprezen. In 2021 verscheen zijn roman De minzamen waarin hij op wonderlijke wijze een brug sloeg naar De mensengenezer.
Ivo Moyersoen, voormalige rechtbankvoorzitter en eerste voorzitter van het Antwerpse integriteitsbureau verdient een speciaal dankwoord. Hij was het die Klaas de Jonge en Koen Peeters voor het eerst samenbracht. En wel in het Waalse boekendorp Redu waar twee jaar geleden een tentoonstelling met Afrikaanse maskers en een film over Klaas werden gepresenteerd. Daaruit vloeide niet alleen een prachtig stukje voort in het boek ‘De Minzamen’ maar uiteindelijk ook onze beide videofilms.
Hierbij een foto van de beide gesprekspartners, Koen Peeters en Klaas de Jonge, op een terrasje in Redu. (Foto: Ivo Moyersoen)
