EEN BOM ONDER DE MUSEA?

OF ZULLEN ZE DE RECALCITRANTE KUNSTENAAR SOFT MAKEN?

In deze curieuze tijden trekt ‘Het zoekend hert’ bewust langs kunstzinnige bronnen, galerijen en musea, om stemmen en tegenstemmen op te vangen die het filosofische denken kunnen aanwakkeren.

In het vernieuwde kunsthuis Z33 in Hasselt, ontworpen door de Italiaanse architect Francesca Torzo, voltrok zich zopas een avondlijk gesprek over de Kempense kunstenaar Jef Geys (1934-2018). Van hem zijn hier enkele werken in een expo te zien. Over hem spreken tijdens deze nocturne gedegen kunstkenners en auteurs op respectvolle wijze, gemodereerd door Karl van den Broeck.

Over één kwestie zijn alle sprekers het eens: ‘Niemand kan zeggen: dit was Jef Geys.’ Zo sprak Luk Lambrecht: ‘Zijn werk is een lappendeken, waarvan de lappen geen vaste plaats hebben.’ Zo veelzijdig was deze artiest: ‘Als je maar bepaalde aspecten toont, dan ontstaat er een probleem.’ Want Jef Geys bleef altijd autonoom, als kunstenaar, als leraar plastische kunsten, als individu: ‘Zijn leven was een en al fluïditeit. Zijn werk is als een rizoom. Het wortelstelsel breidt zich gedurig uit. Het gaat altijd over zijn ervaring van de valsheid der dingen. Zelf saboteerde hij van binnenuit en was tegelijk medeplichtig.’

Jef Geys was super geïntrigeerd door de gewone mensen en de gewone dingen. In zijn woonplaats Balen zocht hij verbinding met de progressieven, met de dorpelingen, met de stakers in de fabriek. Tegelijk stond hij dicht bij de internationale avant-garde. Maar hij bleef onverzoenlijk. Toen hij eens officieel geëerd werd, reageerde hij boud en ondankbaar.

Bovenal was Jef Geys een politieke kunstenaar, aldus Luk Lambrecht. ‘Zijn essentie was het radicale: het verwerpen van alle macht en autoriteit. Ook in de kunstwereld: wat wil die curator ons wijsmaken? Zijn pleidooi om het museum op te blazen, uit 1971, wordt weer actueel als we zien wat er allemaal gebeurt rond het zwaarst gesubsidieerde museum in Vlaanderen: het KMSKA in Antwerpen.’

‘De kwestie hoe invloedrijk Jef Geys is, moet zich nog voltrekken,’ stelt Louise Oseika, directeur van C-Mine. Er wordt nu verwezen naar jonge, verwante kunstenaars. Maar het gesprek is nauwelijks afgelopen of Luk Lambrecht ontlaadt zijn stress. ‘Ik vrees,’ zo mompelt hij knarsetandend, ‘dat de recalcitrante kunstenaar binnen een paar jaar nog heel soft gemaakt gaat worden.’

—

TEKST: EDDY STRAUVEN

GROEPSFOTO MET DE SPREKERS: Luk Lambrecht, Louise Oseika, Karl van den Broeck (moderator), Koen Peeters, Bart Janssen

PORTRET: Kunstenaar Jef Geys (1934-2018)