Filosofiehuis Het zoekend hert ° The searching deer opende zijn deuren officieel in het eerste weekend van september 2010, met tal van bijzondere activiteiten: filosofische lezingen, video, muziek, dans, tentoonstelling. Gaandeweg komen nieuwe initiatieven tot stand: lezingencycli, filosofische wandelingen, vormingscycli, boekpresentaties, meesterklassen, theaterproducties en andere activiteiten.

NIEUWSTE INITIATIEVEN

HET DANSENDE DENKEN VAN HET ZOEKEND HERT – JUBILEUMFEEST VOOR HET 10-JARIG BESTAAN

Ons filosofiehuis Het zoekend hert ° The searching deer wordt in september 2019 tien jaar! Dat heuglijke gegeven vieren we op zaterdag 14 en zondag 15 september 2019. Graag nodigen we u uit om in dat weekend denkend, dansend of fijnzinnig herdenkend terug te blikken op de voorbije jaren, maar ook om dromend, dichtend of dialogerend vooruit te kijken.

Onder de noemer ‘HET DANSENDE DENKEN VAN HET ZOEKEND HERT – Van inter-esse naar interactie’ mag u zich verwachten aan “een muzisch-filosofisch evenement over de impact van muziek en dialectiek op het denken, voelen, handelen en wandelen”. Met veel genoegen brengen we de meest hoogstaande Laaglandse denkers, schrijvers, muzikanten en andere kunstenaars samen om het centrale thema op kwaliteitsvolle wijze gestalte te geven. Zegden intussen al toe, met veel enthousiasme: Jean Paul Van Bendegem – Eva Rovers – David Van Reybrouck – Babah Tarawally – Frank Meester – Maarten Meester – Tinneke Beeckman – Alexander Roose – Tomas Serrien – Elvis Peeters – Wilderman – Auke Hulst – Henk van der Waal – Piet Gerbrandy – Hilde Keteleer – Peter Verhelst – Roy Aernouts – Thomas Decreus – Bart Stouten – Luc Joosten – Anne Provoost – Manu Claeys – Jan Vanriet – Patricia Jozef – Elisabeth Van Dam – Stef Kamil Carlens…

Deze en nog andere filosofen en denkers, muzikanten en andere kunstenaars treden op in filosofiehuis Het zoekend hert, in de feesttent of op het feestpodium, in de oude aula van de vroegere Koloniale Hogeschool (nu UAntwerpen), het nabijgelegen Middelheimmuseum of één van de bijzondere burgerhuizen langs de Koninklijkelaan in Berchem.

SAVE THE DATE! Graag willen we op één van beide dagen ook uw geest verlichten en hert verblijden. Blokkeer alvast deze data in uw agenda: 14-09-2019 en 15-09-2019. Meer informatie volgt in e-nieuwsbrieven, in ons trimestrieel tijdschrift en via deze website. Het definitieve programma wordt hier gepubliceerd vanaf 1 augustus 2019. Voor tussentijdse vragen, bedenkingen en suggesties: hetzoekendhert@gmail.com.

 

ESSAYWEDSTRIJD – FILOSOFEER, SCHRIJF, EN VERDIEN 1000 EURO

Naar aanleiding van het tienjarige jubileum van filosofiehuis Het zoekend hert ° The searching deer organiseren cultuurtijdschrift rekto:verso, Historische Uitgeverij en Het zoekend hert een filosofische prijsvraag: Met welk denken houden we stand in deze tijd, en durven we de toekomst aan? Stuur ons je filosofisch-culturele essay tegen 1 september 2019.

Gaan onze tijden te snel? Even herkenbaar is het gevoel dat alles lijkt stil te staan. En niet alleen de politieke toestand. Velen zijn heel goed in het analyseren van wat er niet goed loopt, maar welk filosofisch denken kan vandaag ook iets in beweging zetten?

Rijk is de filosofie, veelvuldig zijn ook de denkers waardoor kunstenaars zich laten inspireren. Maar welke redelijke wijsheid kan mensen en/of andere levende wezens ook vooruit helpen, zoals verschillende filosofische stromingen dat in het verleden hebben gedaan? Is dat überhaupt nog mogelijk, zo’n revolutie van het denken? Wie of wat kan ons denken doen dansen?

Het zoekend hert, Historische Uitgeverij en rekto:verso zijn benieuwd naar jouw gedachten – in de vorm van een essay – in antwoord op de vraag:

Met welk denken houden we stand in deze tijd, en durven we de toekomst aan?

Je essay is een Nederlandstalige tekst van max. 2000 woorden. Wetenschappelijke studies, academische scripties of prozateksten beschouwen we niet als essays. Je benadering mag betrekking hebben op alle disciplines van de filosofie en/of het culturele denken, maar de tekst mag niet eerder gepubliceerd zijn.

Deadline voor je inzending is 1 september 2019 om 24:00 uur. De vijfkoppige jury (samengesteld uit leden van Het zoekend hert, Historische Uitgeverij en rekto:verso) nomineert drie essays die voor de prijs in aanmerking komen en maakt die selectie publiek in aanloop naar het tienjarige jubileumfeest van Het zoekend hert op 14-15 september 2019 in Berchem-Antwerpen. Ze worden allemaal online gepubliceerd op rektoverso.be.

Het winnende essay kan door de auteur worden voorgelezen op het jubileumfeest op zondag 15 september 2019, en verdient 1.000 euro. Het zal ook in print worden gepubliceerd.

Voel je het prikkelen? Mail je essay onder je eigen naam als word-document of pdf naar hetzoekendhert@gmail.com. Dien je essay in onder je eigen naam en vermeld die ook in de bestandsnaam van je document. Je personalia voeg je toe in je mail. Je bijdrage wordt geanonimiseerd voor de jury ze te lezen krijgt.

Vragen? Stel ze op tijd via info@rektoverso.be en hetzoekendhert@gmail.com. Denk en schrijf!

 

VOORBIJE INITIATIEVEN

DENKERS VAN DE INTIEME INKEER – Over het verlangen naar verstilling

DOORHEEN DE DUISTERNIS – Het donkere denken als weg naar verlichting

 

Van 17 september 2017 tot 10 juni 2018 organiseert Het zoekend hert het even nieuwe, actuele als originele filosofieproject Doorheen de duisternis – over Het donkere denken als weg naar verlichting. Met 11 lezingen, een mini-expo, twee meesterklassen en andere activiteiten.

 

Uit veel gegevens blijkt dat de wereld voor een enorme transformatie staat, door klimaatomstandigheden en technologische omwentelingen, alsook door ideologische, politieke en religieuze verschillen. De vraag moet gesteld worden of het haalbaar is betere omstandigheden te creëren en positieve punten toch te behouden. Misschien kan de rede, alsook het uitwisselen van ideeën en standpunten daarbij helpen? Een tocht door de duisternis kan immers inspireren en zelfs blij stemmen. In de duisternis wordt het levensverlangen soms gesterkt, zoals bij het lezen van donkere teksten of het beluisteren van zware muziek, omdat we ons begrepen voelen.

Het lezingenprogramma:

1. ZONDAG 17-09-2017: Heraclitus (544-483 BC) en de eenheid der tegendelen – Prof. René ten Bos & Sanne Huysmans

2. ZONDAG 08-10-2017: François de la Rochefoucauld (1613-1680) en de Umwertung aller Werte – Prof. Maarten van Buuren

3. ZONDAG 22-10-2017: Giacomo Leopardi (1798-1837) en het eenzame fluiten – Prof. Alexander Roose

4. ZONDAG 19-11-2017: Arthur Schopenhauer (1788-1860) en het worstelen met de Verlichting – Prof. Paul Cliteur

5. ZONDAG 10-12-2017: Sigmund Freud (1856-1939) en het probleem van de doodsdrift – Dr. Antonie Ladan

6. ZONDAG 14-01-2018: Martin Heidegger (1889-1976) en de ervaring van onze sterfelijkheid – Prof. Awee Prins

7. ZONDAG 18-02-2018: Simone Weil (1909-1943) en de religie van het harde leven – Prof. Jacques De Visscher

8. ZONDAG 18-03-2018: Albert Camus (1913-1960) en de strijd tegen de betekenisloosheid – Daan Roovers

9. ZONDAG 15-04-2018: E.M. Cioran (1911-1995) en het leven als zwaar ongemak – Prof. Ger Groot

 

10. ZONDAG 20-05-2018: George Steiner (1929) en het gevaar van de barbarij – Cyrille Offermans

 

11. + SYNTHESE: ZONDAG 10-06-2018: Denken over het dreigende geweld van vandaag – Wouter Hillaert & Dr. Eva Rovers

 

De lezingen vinden plaats om 11 uur. De inkom voor de lezingencyclus DOORHEEN DE DUISTERNIS bedraagt 16 euro voor de openingslezing en voor de synthese, telkens 12 euro voor de andere lezingen. Reserveren is verplicht: hetzoekendhert@gmail.com. De programmabrochure van 12 pagina’s, met themateksten en bio’s van de sprekers, is gratis voor alle bezoekers en wordt voor 5 euro (port inbegrepen) toegestuurd aan alle geïnteresseerden die hun postadres mailen: hetzoekendhert@gmail.com.

 

ACTIVISME EN PRACTIVISME – Boekpresentatie door Dr. Eva Rovers en Dr. Thomas Decreus

De lopende lezingencyclus Doorheen de duisternis van Het zoekend hert wordt op zondag 10 juni 2018 afgesloten met een dubbele klapper: een syntheselezing door criticus en activist Wouter Hillaert (rekto:verso – Hart boven Hard) en schrijfster en cultuurhistoricus Dr. Eva Rovers, vervolgens een boekpresentatie van de allernieuwste titel van Eva Rovers – Practivisme – met als ‘tegenspreker’ historicus en politiek denker Dr. Thomas Decreus (DeWereldMorgen).

De komst van Dr. Eva Rovers is een buitengewone gebeurtenis nu deze cultureel hoogstaande vrouw en topbiografe zich met haar nieuwste boek definitief als tegendenkster heeft ‘geout’. In Het zoekend hert komt zij niet alleen een thematische lezing houden over De eendimensionale mens in opstand (om 11 uur), maar zal ze ook haar nieuwe boek presenteren (om 14.30 uur).

In Practivisme. Een handboek voor heimelijke rebellen (Prometheus, 2018) bindt Eva Rovers de strijd aan met de verlammende machteloosheid die iedereen kent. Daarvoor gaat zij te rade bij filosofen, opstandige bejaarden,  smartphone-demonstranten en anderen. In haar ochtendlezing zal zij ingaan op de dreigingen zoals we ze actueel beleven: terreurdreiging, kernoorlogen die met één enkele tweet kunnen worden ontketend, politici die meer naar bedrijven dan naar burgers luisteren en zo actief bijdragen aan een desastreuze opwarming van de aarde.

Eva Rovers pleit voor een radicale bewustwording. Met onze aangejaagde honger naar immer meer, consumeren wij ons dwars door alle grondstoffen heen. Tot alles op is. Wellicht beseffen we dan pas dat het geweld niet alleen van een ander komt, maar van onszelf. Is er een weg uit dit duistere feest van overvloed? Eva Rovers ontdekt een eerste stap in het ‘klaarlichte denken’ van Albert Camus, maar zoekt ook verder naar verlichting, zo praktisch mogelijk.

Eva Rovers (1978) is cultuurhistoricus en biografe. Zij schreef buitengewone biografieën over kunstverzamelaar Helene Kröller-Müller en schrijver-dichter Boudewijn Büch. In 2017 publiceerde ze het filosofische pamflet Ik kom in opstand, dus wij zijn. Nieuw Licht op verzet (Ambo Anthos), waarin ze onderzocht in hoeverre de theorieën van Albert Camus over opstand en ideologie relevant blijven voor de opstandige mens van vandaag. Dit pamflet werd genomineerd voor de Socratesbeker voor best geschreven filosofieboek van het jaar. Zopas verscheen bij uitgeverij Prometheus haar nieuwste telg: Practivisme. Een handboek voor heimelijke rebellen – “een boek voor iedereen die de wereld wil veranderen, maar niet precies weet hoe”.

Voor de syntheselezing van Doorheen de duisternis, met Wouter Hillaert en Eva Rovers, zijn er nog twee speciale plaatsen voor kandidaat-deelnemers die over deze bijeenkomst een bespiegeling willen schrijven (minimaal 100, maximaal 500 woorden). Voor de boekpresentatie, met Dr. Thomas Decreus en Dr. Eva Rovers, bedraagt de inkomprijs € 12 (€ 8 voor studenten en -30-ers). Reserveren is verplicht: hetzoekendhert@gmail.com.

 

KARL-MARX-DAG – Bij de 200ste geboortedag van een duizelingwekkende denker

Op zaterdag 5 mei 2018 wordt wereldwijd de 200^ste verjaardag gevierd van de Duitse politieke denker Karl Marx (1818-1883). Filosofiehuis Het zoekend hert organiseert die dag achtereenvolgens de boekpresentatie van Marx begrijpen door Prof. Walter Weyns, een dialectisch denksalon met getuigenissen van 7 generaties en een duolezing door schrijver Walter van den Broeck en zijn zoon Karl van den Broeck, hoofdredacteur van nieuwssite Apache.

1. BOEKPRESENTATIE DOOR PROF. WALTER WEYNS – 14:00-15:30

In zijn nieuwe boek Marx begrijpen. Een actuele inschatting van zijn denken (Houtekiet) beaamt Prof. Walter Weyns de stelling dat het denken van Marx uiterst relevant is gebleven, en gaat daar dieper op in, in positieve en negatieve zin. Prof. Walter Weyns gaat geen thema uit de weg, maar apprecieert Karl Marx vooral als de dialecticus die hij was. Zo komt Marx’ theorie in een ander daglicht te staan: geen verzameling van voorspellingen, maar wel een aanzet tot bevrijding, een erkenning van de mens als een naar vrijheid en rechtvaardigheid snakkend sociaal wezen, strijdend tegen al wat die vrijheid verhindert. Walter Weyns doet Marx’ analyses van het kapitaal toegankelijk uit de doeken, schetst in een levendige taal de ontwikkeling van Marx’ denken en maakt een kritische afweging van de actuele waarde van zijn ideeën.

2. DIALECTISCH DENKSALON – MET 7 GENERATIES – 16:00-18:00

Passionele denkers en jonge activisten zijn welkom tijdens een dialectisch denksalon. Het zoekend hert gaat vooraf op zoek naar 7 wijze hoofden dan wel bloedende harten die zich durven te uiten. Om dan samen met anderen te reflecteren en gloedvol te overwegen in welke mate het denken en de levenshouding van Karl Marx nog voorbeeldkrachtig zijn, 200 jaar na zijn geboorte en 50 jaar na mei ‘68. We kiezen voor een doordacht overleg, met een mix van gezagvolle stemmen en ander talent, vertrekkend van een beknopte inleiding door Prof. Walter Weyns.

3. CULTUURMARXISME, VAN VADER OP ZOON? – 20:00

Schrijver Walter van den Broeck reflecteert over Marx en de evolutie van marxisme en socialisme vanuit zijn persoonlijke perspectief, met een combinatie van zijn beste talenten: een nuchtere visie en humor, verpakt in een superieure schrijfstijl. Zijn jongste zoon Karl van den Broeck, journalist en hoofdredacteur van nieuwssite Apache, bekijkt de evoluties vanuit zijn functie in het midden van de actualiteit: in het sociale, culturele en politieke bestaan, alsook in de journalistiek. Een ontmoeting tussen een vader en een zoon over een gedachtegoed dat blijft prikkelen.

4. FEESTELIJK SLOT, MET ELVIS PEETERS EN PERVERTED – 21:30

Auteur en performer Elvis Peeters zorgt voor een feestelijk slotoptreden, met een paar songs, gedichten, prettige teksten en een officieel eresaluut aan Karl Marx. Begeleid door Guy Graulus van Perverted.

KARL-MARX-DAG. Zaterdag 5 mei 2018 in Het zoekend hert, Koninklijkelaan 43, 2600 Berchem-Antwerpen. Inkom: 1: 12 euro – 2: gratis – 3+4: 12 euro. Maar wie het nieuwe boek koopt, krijgt een entreeprijs terug. Inschrijven verplicht: hetzoekendhert@gmail.com.

 

FACE-TO-FACE PHILOSOPHY – Made in Berchem

Kan filosofie jouw leven opwaarderen? Tijdens de cultuurmarathon Made in Berchem, op zondag 6 mei 2018, kan je in Het zoekend hert aanschuiven bij drie jonge auteurs-filosofen voor een innige dialoog over jouw brandende vragen, bedenkingen of eigen inzichten.

Sanne Huysmans, Patricia Jozef en Tomas Serrien zitten klaar voor een wijsgerig tête-à-tête gesprek. U kunt hen een eigen filosofische vraag voorleggen of aansluiten bij hun geprefereerde gespreksthema’s. Sanne Huysmans (foto links): fictie en filosofie, natuur en ecologie, ratio en instinct. Patricia Jozef: beeldende kunst en filosofie, literatuur en liefde, de grote ideeën en het dagelijkse falen. Tomas Serrien: muziek als levenskunst, filosofie en verwondering.

Voor wie zo’n face-to-face dialoog al te intiem is: de auteurs lezen afwisselend ook filosofische passages voor uit eigen werk, respectievelijk de romans Rafelen (Houtekiet) en Glorie (De Geus) en het essayboek Klank. Een filosofie van de muzikale ervaring (Houtekiet). U kunt ook vrijmoedig het filosofiehuis en de kunstwerken van Ellen de Meutter (schilderijen) en Paul Stuer (fotografie) bezichtigen mét een (gratis) drankje in de hand.

Zondag 6 mei 2018, van 14 tot 17 uur. Gratis inkom, gratis welkomstdrink en als subtiel geschenk een fraai kaartje met een afdruk van het schilderij ‘Demonstration’ van Ellen de Meutter (courtesy Tim Van Laere Gallery). Het volledige programma en een plan van Made in Berchem vind je op www.madeinberchem.be.

 

FILOPUB‘+ – Knisperende denkavond voor tieners en twintigers

Sapere aude – durf te denken’. Zo vuurde Immanuel Kant z’n lezers aan. Zijn credo past uitstekend bij de Filopub die jeugdvereniging Hujo (Humanistische Jongeren) in alle provincies organiseert. Op woensdag 28 maart 2018 om 20 uur vindt een speciale Filopub+ plaats in Het zoekend hert. Dat wil zeggen: met extra livemuziek, voor tieners en twintigers (16-30 jaar).

Weten we vandaag zoveel meer dan vroeger? En bestaat er zoiets als nutteloze kennis? Waarom vinden we het bijvoorbeeld boeiend om te weten dat een giraf rechtopstaand slaapt? Al sinds het ontstaan van filosofie discussiëren denkers over de wortels en de grenzen van kennis. Tijdens deze Filopub+ reflecteren we over de boeiendste vraagstukken van de kennisleer (of epistemologie, voor de ware kenners).

Collectief denkproces mét ontspanning

Schrijver en performer Vitalski stelt zintuigen, zenuwen en neuronen meteen op scherp tijdens een daverende sketch. Daarna wagen de deelnemers zich aan een collectief denkproces waarbij zowel inspanning als ontspanning van het brein centraal staan. Leen Verheyen (UAntwerpen) modereert het gesprek. Michaël Lamiroy (Moonboat, Tin Fingers, School is Cool) zorgt voor de muzikale opfrissing. Presentatie: Sanne Huysmans en Stefanie Matthys.

Deze Filopub+ vindt plaats in Het zoekend hert, Koninklijkelaan 43, 2600 Berchem. Aanvang: 20:00 uur. Deuren: 19:30 uur. De inkom is gratis en je krijgt een gratis welkomstdrink. Wel graag inschrijven via deze link. Dit is nodig, omdat de plaatsen beperkt zijn.

Deze Filopub+ is een samenwerking tussen Het zoekend hert, Hujo en de Humanistisch-Vrijzinnige Vereniging (HVV). Voor meer informatie: www.hetzoekendhert.be – www.hujo.be – www.h-vv.be.

 

BOEKPRESENTATIE – DARWINS CIJFERSLOT – PROF. FRANS W. SARIS EN MAXIM FEBRUARI

Prof. Frans W. Saris, een van de belangrijkste wetenschappers en denkers uit de Lage Landen, presenteert op zondag 4 maart 2018 zijn nieuwste boek in Het zoekend hert, in primeur voor België en Nederland. Zijn optimistische inzichten over mens, wereld en wetenschap worden bij die gelegenheid kritisch onder de loep genomen door filosoof en schrijver Maxim Februari, auteur van Klont, de dystopische roman die door tal van recensenten werd beoordeeld als het belangrijkste Nederlandstalige boek van 2017.

Frans W. Saris is zowel een internationale autoriteit in de wetenschappelijke wereld als een veelgeprezen criticus en columnist over kunst en cultuur. Zijn brede kennis weerhoudt hem niet een optimistisch wereldbeeld te huldigen: “Ondanks wereldoorlogen, genociden, epidemieën en natuurrampen, is de wereldbevolking verviervoudigd, onze gemiddelde levensverwachting verdubbeld en leven we comfortabeler dan ooit. Dankzij onze memen, het erfelijk materiaal van onze cultuur, domineren wij de planeet Aarde. Steeds beter begrijpen wij onszelf en blijven we schaven aan onze culturele evolutie: de zoektocht naar het volgende cijfer in de code van ons evolutionaire cijferslot.”

Maar daarbij gaat Frans Saris een essentiële vraag niet uit de weg: “Hoe gebruiken we deze macht voor het goede, en richten we onszelf niet te gronde?” In Darwins cijferslot geeft hij zijn visie op onze meest urgente problemen: energie en klimaat, biodiversiteit en voeding, vrede en veiligheid; maar ook oplossingen zoals CO2-recycling. Om tot een geprofileerd antwoord te komen, wendt hij zich tot Nobelprijswinnaars, de kunst en de politiek van heden, verleden en toekomst.

Frans W. Saris is em. hoogleraar natuurkunde en eredecaan van de Faculteit der Wiskunde en Natuurwetenschappen aan de Universiteit van Leiden, redacteur van De Gids en columnist voor NRC Handelsblad, de Volkskrant en de Nederlandse Boekengids. Deze culturele wetenschapsman is zowel alfa als bèta: diepzinnig, veelwetend, naarstig schrijvend. Eerder verscheen van zijn hand Trots en twijfel (2012) – over kopstukken uit de Nederlandse natuurwetenschap van de 20ste eeuw. In Darwin Meets Einstein: On the Meaning of Science (2010) liet hij onder meer Darwin, Spinoza, Niko Tinbergen, Bacon, Franz Kafka en Albert Einstein in gesprek gaan, op zoek naar het belang van denkend onderzoek. Hij won meerdere natuurkunde-prijzen en werd benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw.

 

Schrijver, jurist en filosoof Maxim Februari (foto) debuteerde in 1989 met de roman De zonen van het uitzicht en ontpopte zich in de decennia die volgden tot een van de scherpzinnigste en origineelste denkers van het Nederlandse taalgebied. In 2007 publiceerde hij de grote roman De literaire kring, die nationaal en internationaal bejubeld werd. Dit boek won de Annie Romein-Verschoorprijs en behaalde de shortlist van de Libris Literatuurprijs en de Gouden Uil Literatuurprijs en de longlist van de International impac Dublin Literary Award. In 2008 ontving Februari de Frans Kellendonkprijs voor zijn gehele oeuvre. De roman Klont werd algemeen bejubeld en haalde in de Volkskrant een maximum van 5 sterren: “Briljante roman. Niet eerder verpakte hij zijn zoektocht zo geestig, sprankelend en veelzijdig.”

 

Zondag 04 maart 2018 om 11 uur in Het zoekend hert. Inkom: 12 euro. Maar wie een van beide boeken koopt, krijgt deze entreeprijs terug.  Inschrijven verplicht: hetzoekendhert@gmail.com.

 

KLANK – Een filosofie van de muzikale ervaring – Tomas Serrien – met Mauro Pawlowski

Klank. Dat is de korte en welklinkende titel van een nieuw boek, over de muzikale ervaring. Of beter nog: van een filosofie van de muzikale ervaring. Dit speciale werk van filosoof en muzikant Tomas Serrien wordt op donderdag 7 december 2017 gepresenteerd in Het zoekend hert. Met als tegenspreker van dienst: de even speelse als stijlvolle muzikant, gitarist en columnist Mauro Pawlowski.

Muziek kan ontroeren, pijn verzachten of de dansbenen prikkelen. Maar wat ervaren we precies als we luisteren naar Chopin, Pink Floyd of Bob Dylan? Wat maakt onze beleving van muziek zo kenmerkend?

Tomas Serrien tracht in zijn boek Klank te achterhalen hoe we muziek gewaarworden. Hoewel muziek er in de eerste plaats is om naar te luisteren, legt de auteur uit waarom ook het denken en schrijven over muziek bijzonder zinvol kan zijn. Terwijl hij een methode uitwerkt om in deze hachelijke opdracht te slagen, neemt hij de lezer mee in een muzikale zoektocht vol diepzinnige overpeinzingen. Luistert de mens aandachtig genoeg? Wat is het verschil tussen muziek en geluid? Wat is de muzikale tijd? Hoe ervaren doven muziek? Wat is de rol van emoties bij het luisteren naar muziek? En kan muziek ook genezend werken?

Bij het zoeken naar de waarde van de muzikale wereld botst de auteur op onbeantwoorde vragen, die de mens sterker aanbelangen dan ooit gedacht.

Tomas Serrien (1992) is filosoof, leerkracht en muzikant. Hij studeerde wijsbegeerte aan de UGent. In 2015 won hij de Geert Grote Pen, een scriptieprijs voor de beste Nederlandstalige masterproef in de wijsbegeerte. Zijn eindwerk vormde de inspiratiebron voor zijn boek Klank.

Mauro Pawlowski (1971) is zanger, muzikant, columnist, creatieve duizendpoot. Bekend van de rockgroepen Evil Superstars en dEUS, maar ook als soloartiest, studio-muzikant, songschrijver en muziekcolumnist voor Humo. Hij creëert theatermuziek, soundtracks en solo-improvisaties. In 2014 ontving hij de Vlaamse cultuurprijs voor Muziek voor zijn veelzijdigheid. Bij de Zamu Music Awards werd hij meermaals verkozen tot beste muzikant, in 2014 won hij de MIA voor beste muzikant.

Klank. Een boek over muziek, emoties en filosofie. Uitgeverij Houtekiet. 240 pagina’s. ISBN: 9789089246097. Prijs: € 19,99.

 

MEESTERKLAS –  De Gedachten van BLAISE PASCAL – Prof. Alexander Roose

In een speciale editie van de Meesterklas op krukken presenteert Prof. Alexander Roose leven en werk van Blaise Pascal (1632-1662). Daarbij wordt op de eerste plaats aandacht besteed aan zijn Pensées, postuum gepubliceerd in 1670. Samen met 12 deelnemers denkt de meesterlijke docent na over Pascals argumenten, de structuur van zijn argumentatie, zijn schijnbare zekerheden, diepste angsten en verborgen twijfels.

 

Blaise Pascal was zoals René Descartes een hartstochtelijke wetenschapper: hij experimenteerde, ontwikkelde een rekenmachine en staat bekend als grondlegger van de waarschijnlijkheidsrekening. Filosofie vond hij ijdel gezwets. Maar toch moest hij met filosofen in discussie. Om een bevriende theoloog te verdedigen raakte hij verwikkeld in een controversieel filosofisch debat: zijn polemische Lettres Provinciales (1656-1657) zijn een scherpzinnige reflectie over vrijheid en metafysica, over de menselijke rede en het geloof. In dezelfde periode verzamelde Pascal notities ter verdediging van de christelijke godsdienst. In deze Pensées dialogeert hij met de mondaine vrijdenkers van zijn tijd. Hij wilde hun de aantrekkelijkheid van het geloof, de redelijkheid van wat niet louter rationeel is, tonen. In zijn Gedachten staat te lezen hoe Pascal de libertijnen wilde overtuigen om te wedden op Gods bestaan; hoe een wetenschappelijk geschoolde filosoof de duistere ziel van de mens aftast, zijn vertwijfeling schetst en de ondoorgrondelijke God probeert te denken. Het is een zoekende reflectie over humanisme en geloof, over de fundamenten van politiek en moraal, over de menselijke vrijheid en ons fundamentele tekort, want ook de huiveringwekkende zwijgzaamheid van God en het universum komt aan bod.

 

Deze Meesterklas op krukken vindt plaats op drie zaterdagen: 03, 10 en 24 maart 2018, telkens van 14 tot 17 uur. De deelnameprijs aan de meesterklas bedraagt €98, inclusief de nieuwste boekuitvoering van de Gedachten van Blaise Pascal (uitgeverij Boom). Aan de kandidaat-deelnemers wordt gevraagd voor 01-02-2018 een beknopte motivering (van maximaal 100 woorden) door te sturen naar hetzoekendhert@gmail.com.

 

DE TOEKOMST VAN HET AVONDLAND – MAGISCHE MEETING op 11-11 en 11-12-2017

 

BIJ DE EERSTE NEDERLANDSE VERTALING VAN ‘DER UNTERGANG DES ABENDLANDES’

In het wapenstille weekend van 11 en 12 november 2017 organiseert filosofiehuis Het zoekend hert in Berchem-Antwerpen De toekomst van het Avondland, een filosofisch-artistieke tweedaagse rond de eerste Nederlandse vertaling van De Ondergang van het Avondland van de Duitse denker Oswald Spengler.

Dit beroemde/beruchte standaardwerk uit de 20^ste-eeuwse filosofie wordt gevierd met een 24-uur durend feest van denken en spelen. Twee blikken kruisen elkaar in één weekend aan het einde der tijden: de donkere blik en de blik die het licht al heeft gezien. Een clash tussen verleden en toekomst, ernst en ironie. Het zinderende programma, in vier aparte delen, bevat kritische lezingen, mysterieuze gesprekken, theatrale en muzikale interventies en een filosofisch salon met boeiende interpretaties van Spenglers gouden teksten.

Op zaterdag 11 november 2017 kunt u reserveren voor twee delen. Een middagprogramma, van 13 tot 18 uur, met  de openingslezing van filosoof Ype de Boer over De gigantische belofte van Oswald Spengler, daarna ‘het ontijdelijke denksalon’ van Goethe-gezant Dr. Elisabeth Van Dam, de interventie Operationsraum Untergang door Dr. Arne De Winne en een minzaam optreden van muzikant-cabaretier Roy Aernouts. Een avondprogramma vanaf 20 uur met een Apocalyptische talkshow door woordkunstenaressen Corinne Heyrman en Maud Mulier en hun gesprekspartners die de 4 culturele ‘hoofdpersoonlijkheden’ van Oswald Spengler vertegenwoordigen:  Prof. Hub Zwart (de liefhebbende), Sam Deltour (de gelovige), Katrien Kolenberg (de kunstenares) en Gert Vanlerberghe (dichter),  gevolgd door een pittige Avondlandparty, ingezet door de filosofische horrorspecialist Dimitri Goossens.

Op zondag 12 november kunt u reserveren voor een korter en langer deel. Om 9.30 uur wordt u vergast op een ontbijtsessie met ochtendreflecties door Spengler-lezer Walter Van Dam en filosofisch vertaler Mark Wildschut,  met het gelegenheidswerk van nachtdichteres Carmien Michels, op muziek van Guy Graulus (Perverted). De slotlezing van Prof. Ad Verbrugge, over Oswald Spengler en onze ‘spannende‘ toekomst, wordt ingeleid door de jonge essayiste Aya Sabi (o.v.) en afgerond met een reflectie door schrijfster Sanne Huysmans en een blitz optreden van Stef Kamil Carlens.

HIER VINDT U HET VOLLEDIGE PROGRAMMA VAN ‘DE TOEKOMST VAN HET AVONDLAND’

De toekomst van het Avondland. Van zaterdag 11 november 2017 om 13 uur tot zondag 12 november 2017 om 13 uur. Het zoekend hert, Koninklijkelaan 43, 2600 Berchem-Antwerpen. Inkom: € 12 voor elk van de vier delen, op zondagochtend ontbijt met koffie of thee inbegrepen (telkens € 2 korting voor -26-jarigen en MF-leden; wie het nieuwe dubbelboek koopt, krijgt het inkomgeld terug). Reserveren verplicht: hetzoekendhert@gmail.com. Voor meer informatie: www.hetzoekendhert.be.

ORGANISATIE: Filosofiehuis Het zoekend hert ° The searching deer, in samenwerking met uitgeverij Boom, Masereelfonds Antwerpen en MO* magazine.

 

MYSTIEK VOOR GODDELOZEN – Boekpresentatie met dichter-denker Henk van der Waal

Het zoekend hert ° The searching deer presenteert op zaterdag 13 mei 2017 Mystiek voor goddelozen, het nieuwste boek van denker-dichter Henk van der Waal. Dit evenement vindt uitzonderlijk buitenshuis plaats en wel tijdens Occasionele ontmoetingen (O.o), een kunstzinnig project in het legendarische hoofdkwartier van wijlen Jo Crepain, de internationale toparchitect. Dat wil zeggen: aan de Antwerpse kaaien, met uitzonderlijk zicht op de Schelde. Dr. Tinneke Beeckman (1976), filosofe, auteur en columniste van De Standaard treedt op als ‘reflector’ van dienst.

Het boek van Henk van der Waal en de ontmoeting met de auteur draaien rond drie grote vragen: Wie zijn we eigenlijk? – Wat doen we hier? – Waar stevenen we op af? Samengevat: Hoe kunnen we ons op een waarachtige manier verhouden tot ons denken, tot ons lichaam en tot alles om ons heen?

In Mystiek voor goddelozen ontvouwt Henk van der Waal even behoedzaam als gepassioneerd de mystieke grond van onze persoonlijke ervaring. Onder meer met behulp van intrigerende dialogen voert de auteur ons mee naar de grondbeginselen van ons bestaan. Hij maakt duidelijk dat vrijheid en liefde de weg wijzen – naar aardse wijsheid en naar kosmische koestering.

Henk van de Waal (1960), dichter en filosoof, studeerde wijsbegeerte aan de Universiteit van Amsterdam en aan de Sorbonne in Parijs. Hij publiceerde zes dichtbundels, een essaybundel over poëzie (De kunst van het dichten, 2009) en een filosofieboek (Denken op de plaats rust, 2012). Voor De windsels van de sfinx (1995) werd hij onderscheiden met de C. Buddingh’-prijs. Schuldsanering (2000) werd genomineerd voor de Paul Snoek-poëzieprijs. De aantochtster (2003) werd genomineerd voor de VSB-Poëzieprijs. In 2007 publiceerde hij Vreemdgang, in 2014 In de ogen van de god. De bundel Zelf worden (2012) werd genomineerd voor de VSB-Poëzieprijs en bekroond met de Ida Gerhardt Poëzieprijs.

Zaterdag 13-05-2017, 20 uur. Inkom: 12 euro, maar wie ter plaatse het boek koopt, krijgt meteen dit bedrag terug. Reserveren is verplicht: hetzoekendhert@gmail.com. Plaats van afspraak: O.o – 4th floor, Jo en Bea Crepain, Vlaanderenstraat 6, 2000 Antwerpen. Aanvang: 20 uur – wie dat wenst kan voorafgaand al de tentoonstelling van O.o bezoeken. Voor meer informatie over het Event #02 van Occasionele ontmoetingen (O.o): zie www.opunto.org en de uitnodiging van O.o.

 

WAAR GEEN WIL IS, IS EEN WEG – Boekpresentatie met Henk Oosterling

 

De vermaarde stadsactivist, docent en bekroonde filosoof Henk Oosterling presenteert op zondag 30 april 2017 in Het zoekend hert zijn boek Waar geen wil is, is een weg. In dit levenswerk propageert hij een ‘intercultureel doen-denken’ dat ontstaan is door een diepe interactie tussen Oost en West. Henk Oosterling houdt bij deze boekpresentatie een lezing, Niel Staes (Oikos) treedt op als ‘reflector’.

Henk Oosterling (1952) is sinds 1990 docent wijsbegeerte aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam, waar hij in 1985 zijn master filosofie behaalde. Begin jaren tachtig verbleef hij in Japan en bekwaamde zich in kendo. Via het Japanse zwaardvechten verdiepte hij zich in het oosterse denken en doen. Op de top van zijn fysieke kunnen was hij Nederlands kendo-kampioen. Vanuit een doordachte levenshouding, met daarin elementen van de Japanse levenswijze, startte hij intussen vermaarde cultuureducatieve initiatieven, zoals Rotterdam Vakmanstad. Deze stichting verzorgt opvoedkundige projecten in de wereldhavenstad. Zo organiseert zij op basisscholen lessen in judo, filosofie, koken, ecologie en tuinieren met als doel kinderen een actieve en zelfbewuste houding aan te leren.

De oorsprong van het ‘doen-denken’ van Henk Oosterling ligt in het Oosten, in de praktijk van het zenboeddhisme en de Japanse krijgskunsten, maar ook in het Westen, onder meer bij Franse differentiedenkers (Foucault, Derrida, Lyotard, Deleuze, Guattari) die zich uitdrukkelijk tegen dogma’s verzetten. In Waar geen wil is, is een weg houdt Henk Oosterling een fascinerende interculturele verkenning naar de bronnen van zijn levenshouding en de raakvlakken tussen beide denksferen.

• In 2008 ontving Henk Oosterling de Laurenspenning voor zijn verdiensten voor het maatschappelijke en culturele leven
• In 2013 kreeg hij de Van Praag-prijs voor mensen ‘die zich inzetten voor een menswaardigere samenleving’
• Zijn nieuwe boek werd zopas geselecteerd voor de shortlist van de Socrates Wisselbeker 2017, die eind april wordt uitgereikt

Deze boekpresentatie wordt georganiseerd in samenwerking met Masereelfonds en uitgeverij Boom, in het kader van Plan A, een burgerproject in de stad Antwerpen, dat plaatsvindt in het laatste weekend van april 2017. Afspraak in Het zoekend hert op zondag 30 april 2017 om 11 uur. Inkom: 12 euro, maar wie ter plaatste het boek koopt, krijgt dat bedrag meteen terug. Reserveren is wel verplicht: hetzoekendhert@gmail.com.

 

EUROPEES FORUM OVER MENSENRECHTEN – Met Navi Pillay, Pankaj Mishra, Geert Mak e.a.

Om meerdere goede redenen participeert Het zoekend hert aan de publieke avond van het Europees Forum over burgerlijke vrijheden en de mensenrechten in tijden van polarisering, op donderdag 27 april 2017 in Mechelen. Eén goede reden is het belangwekkende thema. Een tweede reden is de komst van drie bijzondere getuigen en wereldauteurs: Navanathem Pillay, Pankaj Mishra en Geert Mak. Daarbij kunnen we inschrijvers via Het zoekend hert goede voorwaarden bieden.

Navanathem ‘Navi’ Pillay is een vermaarde anti-apartheidsjuriste, die door Nelson Mandela werd aangesteld als eerste niet-blanke vrouw in het hooggerechtshof van Zuid-Afrika. Nadien werd ze Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de Verenigde Naties (2008-2012) en voorzitster van het internationale Rwanda-tribunaal. Deze verdedigster van de mensenrechten en doctoratus causa van zes universiteiten houdt een lezing over universaliteit en ondeelbaarheid van de mensenrechten in een wereld van diversiteit binnen naties en culturen.

Pankaj Mishra (India) is een van de belangwekkendste essayisten wereldwijd. Auteur van Op de ruïnes van het imperialisme en van Temptations of the West. Hij legt een brug tussen Azië en Europa, tussen koloniale ervaringen en toekomstige uitdagingen. In zijn lezing focust hij op de kwetsbaarheid van mensenrechten in een wereld waarin natiestaten afbrokkelen en democratieën voor immense uitdagingen staan. Midden april lanceert Atlas Contact zijn nieuwste, alarmerende boek: Tijd van woede. Over angst, destructiedrift en kwaadaardige politici.

Geert Mak (NL), journalist en jurist, is auteur van het vermaarde reportageboek In Europa (2004). In het publieke debat manifesteert deze begenadigde schrijver zich als een vurige pleitbezorger van multiculturalisme. In zijn essay Gedoemd tot kwetsbaarheid positioneerde hij zich tegenover de angstcultuur na de moordaanslag op journalist en filmmaker Theo Van Gogh. Hier gaat Geert Mak in gesprek met filosofe Alicja Gescinska (auteur van De verovering van de vrijheid, 2011) en met Bart Somers, burgemeester van Mechelen, bekroond met de World Mayor Prize 2016. Zij debatteren over de vraag: Overleven universele rechten en vrijheden de 21^ste eeuw in Europa?

Voordeel voor wie zich via Het zoekend hert inschrijft, is de inkomprijs (6 euro in plaats van 8 euro), plus een gratis ‘werelddrink’ als afsluiter. Reserveren is wel verplicht: hetzoekendhert@gmail.com. Plaats van afspraak: Sint-Romboutscollege, Veemarkt 56, 2800 Mechelen. Aanvang: 20 uur.

 

DE KUNST VAN HET ESSAY – Meesterklas met Dr. Thijs Lijster

In het derde weekend van mei 2017 organiseert Dr. Thijs Lijster in Het zoekend hert een unieke meesterklas over ‘De kunst van het essay’, uitgaande van de bijzondere essayistiek van T.W. Adorno en Walter Benjamin.

Deze Meesterklas vindt plaats op zaterdag 20 en zondag 21 mei 2017, telkens van 13.30 tot 17.30 uur. Heel nauwgezet wordt tijdens twee namiddagen ingegaan op inhoud en vorm van de meesterlijke essays van de twee tenoren van de Frankfurter Schule, die toch een heel eigen en authentieke stijl hanteerden. Daarbij worden filosofische geschiedenis, systematische bestudering en praktijkoefening afgewisseld, te beginnen met de traditie van het essay, van Michel de Montaigne en David Hume tot Virginia Woolf en Roland Barthes, onder anderen. Vervolgens wordt de tekst Het essay als vorm van Theodor Adorno onder de loep genomen. In een derde fase wordt ingegaan op de actualiteit van het essay: wat betekent deze literaire en filosofische vorm in het huidige tijdsgewricht? Aan de hand van hedendaagse voorbeelden toont Thijs Lijster aan wat de essayistiek vandaag nog altijd vermag.

Dr. Thijs Lijster (1981) is filosoof en coördinator van onderzoekscentrum Arts in Society in Groningen. Hij studeerde filosofie aan de Rijksuniversiteit Groningen en de New School for Social Research in New York. Hij is gespecialiseerd in kritische theorie en esthetica. In 2012 promoveerde hij cum laude op het proefschrift Critique of Art. Walter Benjamin and Theodor W. Adorno on Art and Art Criticism. Hij publiceert in wetenschappelijke tijdschriften, maar ook voor een breder publiek zoals in De Groene Amsterdammer en Filosofie Magazine. Hij won de ABG/VN Essayprijs 2009 en de Nederlands/Vlaamse Prijs voor de Jonge Kunstkritiek 2010. Hij was medesamensteller van Nieuwe Duitse Filosofie (2014) en De kunst van kritiek (2015). Recent publiceerde hij het opgemerkte essayboek De grote vlucht inwaarts (2016). Dit werk werd geselecteerd voor de shortlist van de Socrates Wisselbeker 2017.

De meesterklas De kunst van het essay vindt plaats op zaterdag 20 en zondag 21-05-2017, telkens van 13.30 tot 17.30 uur. De deelnameprijs bedraagt € 98, inclusief gratis drankjes en het boek De kunst van kritiek. Adorno in context (Octavo, 2015). Aan de kandidaat-deelnemers wordt gevraagd vooraf een beknopte motivering te geven (van 20 tot max. 100 woorden). Stuur deze motivering meteen naar hetzoekendhert@gmail.com en u krijgt spoedig bericht.

 

DE WERELD VAN SOFIE – Feestelijke doorlichting van een legendarisch boek

 

Op zondag 26 maart 2017 organiseert Het zoekend hert een feestelijke doorlichting van de nieuwste editie van De wereld van Sofie van Jostein Gaarder. Wij gingen ook graag in op het verzoek van uitgeverij Houtekiet om in deze aangepaste uitgave een speciale nabeschouwing te verzorgen. Omdat deze legendarische roman over de geschiedenis van de filosofie grote invloed had op creatieve denkers en op jonge auteurs, zoals op miljoenen gewone lezers, jong en ouder.

 

PROGRAMMA VAN DEZE BOEKPRESENTATIE:

 

Welkomwoord: Eddy Strauven

Inleiding: Els Wouters (uitgeefster van Houtekiet)

Dr. Floris van den Berg – filosoof en auteur: De aantrekkingskracht van een legendarisch filosofieboek

Gerda Dendooven – gevierde kunstenares en schrijfster: Sofie, of het denkende meisje in de jeugdliteratuur

Prof. em. Frans Saris – natuurkundige en auteur: Het belang van leermeesters voor denken, leren en leven

Deze feestelijke boekpresentatie vindt plaats op zondag 26 maart 2017 om 11 uur, in Het zoekend hert, Koninklijkelaan 43, 2600 Berchem-Antwerpen. Inkom: 12 euro. Wie ter plaatse het nieuwe boek koopt, krijgt dit bedrag terug. Prijs van de nieuwste editie: € 19,95. Voor info en reserveringen: hetzoekendhert@gmail.com.

 

KRITISCHE DENKERS TEGEN ONRECHT – DROMEN EN TRAUMA’S VAN DE FRANKFURTER SCHULE

“Filosofie, die achterhaald leek, blijft in leven omdat het ogenblik van haar verwerkelijking werd verzuimd” – T.W. Adorno, Negatieve dialectiek, 1966.

In Kritische denkers tegen onrecht, het nieuwe totaalproject van Het zoekend hert, wordt vanaf zondag 11 september 2016 volle aandacht besteed aan de filosofen en sociologen van de vermaarde Frankfurter Schule: Theodor W. Adorno, Max Horkheimer, Walter Benjamin, Herbert Marcuse, Erich Fromm, Jürgen Habermas. Ook het kritische denken van aanverwante denkers en navolgers, zoals Ernst Bloch, Judith Butler en Axel Honneth, komt ruim aan bod. In het lezingenprogramma worden deskundige filosofen en historici uit de Lage Landen bijgestaan door buitengewone specialisten uit Duitsland, zoals de veelgeprezen socioloog Hartmut Rosa, die de cyclus zal afronden. Hartmut Rosa won de Tractatus 2016 voor zijn werk Resonanz. Dit is een Duitse prijs voor filosofische essaykritiek, die jaarlijks door het Philosophicum Lech wordt uitgereikt.

Het programma van de 9 lezingen:

1. ZONDAG 11-09-2016 – Prof. Vivian Liska: Theodor W. Adorno en de onttoverde wereld / Theodor W. Adorno und die entzauberte Welt (NL/D)

2. ZONDAG 25-09-2016 – Prof. Sjaak Koenis: Max Horkheimer en het falen van de Verlichting / Max Horkheimer und das Scheitern der Aufklärung (NL)

3. ZONDAG 23-10-2016 – Dr. René Gabriëls: Walter Benjamin en het geleden leed / Walter Benjamin und das vergangene Leid (NL)

4. ZONDAG 20-11-2016 – Prof. Arthur Cools: Herbert Marcuse en de eendimensionale mens / Herbert Marcuse und der eindimensionale Mensch (NL)

5. ZONDAG 11-12-2016 – Dr. Nico Koning: Erich Fromm en de moderniseringsangst / Erich Fromm und die Modernisierungsangst (NL)

6. ZONDAG 15-01-2017 – Dr. Thomas Decreus: Ernst Bloch en het principe van de hoop / Ernst Bloch und das Prinzip Hoffnung (NL)

7. ZONDAG 19-02-2017 – Prof. Paul Cobben: Het communicatieve handelen van Jürgen Habermas / Das kommunikative Handeln von Jürgen Habermas (NL)

8. ZONDAG 19-03-2017 – Dr. Eva Von Redecker & Dr. Gily Coene: Judith Butler en de bevrijding van de geslachtsidentiteit / Judith Butler und die Befreiung von der Geschlechtsidentität (NL/D/ENG)

9. SYNTHESE –  ZONDAG 23-04-2017  – Prof. Hartmut Rosa & Prof. Walter Weyns: Vernieuwing van de kritiek in de heersende tijdgeest / Erneuerung der Kritik im herrschenden Zeitgeist (NL/D/ENG)

Kritische denkers tegen onrecht. Dromen en trauma’s van de Frankfurter Schule wordt een filosofisch project met lezingen, een mini-expo en een meesterklas. De lezingen vinden plaats op zondag om 11 uur. Afspraak in Het zoekend hert, Koninklijkelaan 43, 2600 Berchem-Antwerpen. Inkomprijs per lezing: € 12. Voor de syntheselezing: € 18. Reserveren verplicht: hetzoekendhert@gmail.com. Voor bijkomende informatie: www.deburen.eu.

 

Dit filosofieproject van Het zoekend hert ° The searching deer wordt gerealiseerd in samenwerking met het Vlaams-Nederlands Huis deBuren, Vlaanderen & Nederland eregast Frankfurter Buchmesse 2016, Goethe Institut Brüssel en Tim Van Laere Gallery.

 

THE MIX OF MINDS – OVER HOOP, MET OF ZONDER OPTIMISME

Zorgvuldig denken en dialogeren. Met 10 sprekers die een beknopt betoog houden van 5 tot maximaal 10 minuten, over het thema ‘Hoop, met of zonder optimisme’. Tussendoor gesprekken waar bezoekers aan kunnen deelnemen, om elkaar te inspireren. Dat is de opzet van The Mix of Minds van filosofiehuis Het zoekend hert, op zondag 15 januari vanaf 15 uur.

‘Think 2016 was bad ? Well, 2017 will almost surely be worse.’ Zo luidde de bijna macabare voorspelling van het Amerikaanse magazine Rolling Stone bij het begin van het nieuwe jaar. In deze tijden van Trump, post-truth en angst voor terrorisme groeien de verwarring en het pessimisme met de dag. Als filosofiehuis wil Het zoekend hert daarom boeiende en geëngageerde mensen verenigen, om samen nauwgezet te overwegen in welke mate we toch hoop mogen koesteren, ondanks alles. Op zondag 15 januari 2017 van 15.00 tot 17.30 uur brengen 10 sprekers een betrokken betoog. De jonge filosoof, auteur en journalist Thomas Decreus opent met een korte lezing over Het principe van de hoop bij Ernst Bloch (1885-1977) – zie foto. Daarna komen deze sprekers en thema’s aan bod: Greg Houwer: Is de mens tot hoop gedoemd? – Dimitri Goossens: Hopen op zotheid in tijden van angst – Hubert Serries: De aarzeling van een geëngageerde middenvelder – Ine Pisters: Alle hoop laten varen, en vervangen door vertrouwen – Veerle Pasmans: De weg van de hoop als gerichtheid van geest en hart – Alma De Walsche: Hoop als een internationale kruisbestuiving – Raïssa Wauters: Poëzie, tussen gedrevenheid en bezorgdheid – Dries Bongaerts: De meerwaarde van muziek, tussen rillen en Dylan – Walter Van Dam: Liefste jongere. Een brief over hoop als levensgevoel. Het ‘laatste’ woord is dan, Bij wijze van synthese, aan Sanne Huysmans.

Op deze eerste Mix of Minds is de inkom gratis en zorgen we voor een drankje, een hapje én hoopvolle dan wel wanhopige muziek van singer-songwriter Dries. Wie wil deelnemen, kan nog inschrijven via hetzoekendhert@gmail.com.

 

FILOSOFISCHE EXPO: FENOMENOLOGIE VAN DE FENIKS

Op zondag 17 april om 15 uur presenteert Het zoekend hert enkele bijzondere kunstwerken als illustratie bij de lopende lezingencyclus Denkers van de radicale ommekeer. Daarbij wordt gefocust op de feniks, de mythologische vuurvogel die uit zijn as herboren wordt en waarvan een inspirerende interpretatie te zien is in het nabijgelegen Middelheimmuseum: de Phoenix (1944) van Ossip Zadkine.

Drie hartstochtelijke Belgische kunstenaars presenteren tot zondag 19 juni in het filosofiehuis een speciaal beeldend werk dat voor dit project is geconcipieerd dan wel geselecteerd:

• RINUS VAN DE VELDE: Getting old sucks
• ELISABETH VAN DAM: Voodoo Child
• STEF KAMIL CARLENS: If Life’s a Circle, I Wanna Be Round Too! (Phoenix)

 

Bij de inhuldiging van deze expo wordt een filosofische lezing gehouden door Dr. Elisabeth Van Dam, kunstenares, danseres en doctor in de filosofie (UGent). Thema: Onze hartstochten zijn ware feniksen – Goethe en de kunstenaar. Dichter en kunstenaar Guy Commerman presenteert onder meer zijn winnende gelegenheidsgedicht Labyrint. Rockster en beeldend kunstenaar Stef Kamil Carlens (Zita Swoon, ex-dEUS) presenteert niet enkel een nieuwe sculptuur, hij zingt enkele gloeiende liedjes die het hert zullen doen zinderen.

Fenomenologie van de Feniks. Van zondag 17 april tot en met zondag 19 juni 2016. Vernissage op zondag 17 april 2016 om 15 uur. Inkom: €9. Reserveren verplicht: hetzoekendhert@gmail.com.

DENKERS VAN DE RADICALE OMMEKEER – Over het eeuwige verlangen naar een nieuw begin

In het filosofieproject Denkers van de radicale ommekeer staan 10 lezingen op het programma, naast een meesterklas, een expo en een kunstwandeling. In de lezingen komen meesterdenkers aan bod die nog toekomst kunnen schenken – of ons tenminste doen verlangen naar een nieuw begin, vanuit onszelf.

PROGRAMMA VAN DE LEZINGEN:

1 – 27-09-2015 – Socrates: radicale ommekeer of verankerde innovatie? – Prof. Ineke Sluiter

2 – 18-10-2015 – Jean-Jacques Rousseau en de tragische strijd tegen het verlangen – Prof. Frank Albers

3 – 08-11-2015 – Immanuel Kant en de revolutie in het kennende denken – Prof. Erik Oger

4 – 13-12-2015 – Henry David Thoreau en de kracht van de autarkie – Dr. Jan-Hendrik Bakker

5 – 17-01-2016 – Karl Marx en het verlangen naar een wereldrevolutie – Prof. Ludo Abicht

6 – 14-02-2016 – Friedrich Nietzsche en het belang van een nieuwe moraal – Prof. Paul Van Tongeren

7 – 20-03-2016 – Edmund Husserl en het moderne objectiviteitsideaal – Prof. Gert-Jan van der Heiden

8 – 17-04-2016 – Hans Jonas en de nood aan een ecologische ommekeer – Dr. Pieter Lemmens

9 – 22-05-2016 – Ivan Illich en de behoefte aan een nieuwe levensstijl – Prof. Hans Achterhuis

SYNTHESE – 19-06-2016 – Radicale filosofieën voor de toekomst –  Prof. Johan Braeckman

Denkers van de radicale ommekeer wordt een filosofisch project met lezingen, maar ook met een kunsttentoonstelling en een meesterklas, waarover later meer. Alle lezingen vinden plaats op zondagen om 11 uur. Afspraak in Het zoekend hert, Koninklijkelaan 43, 2600 Berchem-Antwerpen. Inkomprijs per lezing: € 9. Reserveren verplicht: hetzoekendhert@gmail.com.

 

MEESTERKLAS OP KRUKKEN – NICCOLO MACHIAVELLI – Met Dr. Tinneke Beeckman

Op de eerste drie zaterdagen van juni 2016 organiseert Het zoekend hert een nieuwe Meesterklas op krukken. Dr. Tinneke Beeckman bestudeert de Discorsi van Machiavelli dan nauwgezet, samen met 12 leerlingen. Deze studie is extra de moeite waard nu het filosofische topwerk prachtig wordt heruitgegeven door Ambo-Anthos.

In zijn Discorsi vergelijkt Niccolò Machiavelli (1469-1527) de geschiedenis van het oude Rome, zoals beschreven door Livius en andere klassieke geschiedschrijvers, met de eigentijdse geschiedenis van Florence en Italië. De Florentijn formuleert daarbij gedachten over staatkunde en de condition humaine, die tot vandaag een inspiratiebron zijn voor historici, politicologen en filosofen. Algemeen worden de Discorsi als belangrijker beschouwd dan het beroemde Il principe (De Vorst). Diepzinniger dan dat hoofdwerk, bieden deze verhandelingen puik inzicht in de cynisch-realistische benadering van politieke macht. Dit werk wordt door Dr. Tinneke Beeckman geduid in de totaliteit van het denken van Machiavelli. Zij wijst daarbij op het belang van essentiële begrippen bij hem, zoals necessita, fortuna en virtừ.

Voor de inschrijvingsprijs van €98 krijgt u ook het nieuwe boek (waarde €29,95) en gratis drinks. Enige voorkennis is aangewezen, ook geduld en aandacht zijn wenselijk. Aan de kandidaat-deelnemers wordt gevraagd een beknopte motivering in te zenden – van maximaal 100 woorden.

AANDACHT! Deze meesterklas is volzet. Maar mogelijk komt er een tweede editie. Maak dus gerust uw interesse kenbaar.

Deze Meesterklas Machiavelli vindt plaats op 4, 11 en 18 juni 2016, van 14 tot 17 uur. Deelnameprijs, inclusief het nieuwe boek van Ambo Anthos: € 98. Stuur meteen uw motivering naar: hetzoekendhert@gmail.com.

Dr. Tinneke Beeckman studeerde filosofie aan de ULB en moraalwetenschappen aan de VUB. Als jonge doctor in de wijsbegeerte publiceerde zij over Freud, Nietzsche en Heidegger, daarna de boeken Spinoza, filosoof van de blijheid en Door Spinoza’s lens. Haar jongste boekwerk, Macht en onmacht, Een verkenning van de hedendaagse aanslag op de verlichting, werd in 2016 genomineerd voor de Socrates Wisselbeker.

 

NEW YORK NINETIES NIGHTLIFE event – Boekpresentatie Jannah Loontjens, met Bleri Lleshi

 

Het nieuwste boek van filosofe en schrijfster Jannah Loontjens wordt exclusief gepresenteerd op zaterdag 12 maart 2016 in filosofiehuis Het zoekend hert ° The searching deer – en dat zal elkeen die erbij was zich nog lang heugen. Een dubbele boekpresentatie met voor elk wat wil(d)s: op zaterdagavond een pittige reflectie op de jaren negentig, met nineties videoclips, cocktails, tequila, Martini én dansvloer – op zondagochtend een Easy-listening day-after-dialoog voor de meer bezadigde denkers, met toch ook beeldrijke muziek, sapjes, water, wijn én lekkere knabbels van onze candygirl van dienst.

Dit alles omdat Jannah Loontjens (1974) een pittige filosofe is en blijft, die in de jaren negentig tot volle wasdom kwam, in New York en Amsterdam, waar ze respectievelijk deelnam aan meesterklassen van Jacques Derrida en actief was als go-go danseres op het podium van de legendarische RoXY. In haar boek Roaring nineties beschrijft Jannah Loontjens ons recentste fin de siècle en spiegelt dat aan de huidige tijd. Het was een tijd waarin geloofd werd dat de grote oorlogen voorbij waren, het was vóór 9/11, vóór de komst van mobiele telefonie en internet, een tijd van multiculturele idealen, voorspoed en optimisme. Jannah Loontjens onderzoekt het beeld dat wij hebben van de roerende jaren negentig, en de verschillen met de decennia die eraan voorafgingen, alsook met de tijd die erop volgde. Ze laat zien hoe grote filosofische kwesties met praktische vragen kunnen samengaan. Op zaterdag wordt haar nieuwe boek gepresenteerd met een lief-kritische reflectie door de Brusselse filosoof Bleri Lleshi (1981), tevens activist en nachtdeejay. Hij reflecteert vanuit zijn politieke theorie, zopas nog verwoord in Liefde in tijden van angst.

 

New York Nineties Nightlife. Zaterdag 12 maart 2016 in Het zoekend hert ° The searching deer, Koninklijkelaan 43, 2600 Berchem. Inkom: € 14, maar wie het nieuwe boek koopt, krijgt €5 terug. Reserveer via hetzoekendhert@gmail.com.

 

 

EASY LISTENING DAY-AFTER-DIALOOG – Boekpresentatie Jannah Loontjens, met Jamal Mahjoub

 

Nadat Roaring Nineties, het nieuwste boek van filosofe Jannah Loontjens, op zaterdagavond 12 maart 2016 feestelijk is ingewijd door danslustige wijsneuzen van de meest dynamische generatie(s), nemen op zondag 13 maart om 11 uur wat meer bezadigde maar toch wereldse doordenkers dit filosofische essay nauwkeuriger onder de loep tijdens de even exclusieve Easy-listening day-after-dialoog. Dan wordt u niet enkel vergast op beeldrijke muziek, op sapjes, wijn én lekkere knabbels van de candygirl van dienst, u krijgt naast een presentatie door de schrijfster ook een fijnzinnige analyse door de Brits-Soedanese auteur Jamal Mahjoub.

 

Deze bijzondere schrijver kent de Nederlandse filosofe en confrater beter dan wie ook, maar is uit een wat ander hout gesneden. Tijdens een Engelstalige reflectie plaatst hij het perspectief dat Jannah Loontjens geeft op de jaren negentig in een internationale, wereldwijde context.  Daarbij bespreekt hij de belangrijke veranderingen in het westen en analyseert hoe deze in de rest van de wereld werden begrepen. Vervolgens toont hij het belang en de invloed van die periode op zowel culturele als politieke ontwikkelingen. Jamal Mahjoub (1960) werd geboren in Londen en groeide op in Soedan. Nadien woonde hij in Engeland, Denemarken, Egypte, Spanje en Nederland. Zeven romans, alsook tal van korte verhalen en essays verschenen onder zijn eigen naam, drie misdaadromans onder het pseudoniem Parker Bilal. Zijn belangrijkste werken zijn in verschillende talen uitgegeven. Jamal Mahjoub won tal van prijzen, zoals onder meer de Guardian African Short Story Prize, de Prix de l’Astrolabe en de Maria Vargas Llosa Premio de Relatos.

 

Easy-Listening day-after-party – in het Nederlands en het Engels. Op zondag 13 maart 2016 om 11 uur in Het zoekend hert ° The searching deer, Koninklijkelaan 43, 2600 Berchem. Inkom: € 14, maar wie het nieuwe boek koopt, krijgt €5 terug. Reserveren verplicht: via hetzoekendhert@gmail.com.

 

DE NIEUWJAARSLEZING 2016 – Bart Moeyaert – Het zoekend hert, Luster en Querido

Elke filosoof of boekenvriend met niveau geeft omstreeks  de jaarwende De Nieuwjaarslezingen cadeau. Dat is immers een feestelijk fonkelend boekje met bibliofiel karakter, gepresenteerd door filosofiehuis Het zoekend hert ° The searching deer. Met doordachte overpeinzingen en treffende formuleringen door topschrijvers met virtuoze pen. Uitzonderlijk wordt De Nieuwjaarslezing 2016 een coproductie met de uitgeverijen Luster (Antwerpen) en Querido (Amsterdam).

Deze speciale editie is immers van de hand van de veelbekroonde auteur Bart Moeyaert, tevens artistiek intendant van het Vlaams-Nederlands gastlandschap op de FrankfurterBuchmesse 2016. Mede vanuit zijn opdracht voor de wereldberoemde boekenbeurs reflecteert hij over de macht van het zwijgen en de troost van het woord. Deze originele tekst wordt opnieuw gepresenteerd in een buitengewoon bibliofiel boekje, met handzaam formaat (11×17), gehuld in een zwartlinnen kaft met goudopdruk, leeslint, hoogwaardig papier en een afdruk van het handschrift van de meester.

De boeken, het toneelwerk en de poëzie van Bart Moeyaert zijn sinds zijn debuut in 1983 door lezers van alle leeftijden ontdekt, wat hem een aparte plek geeft binnen de Nederlandstalige literatuur. Tot zijn meest bekende titels behoren Blote handen, Het is de liefde die we niet begrijpen, Broere en de trilogie die hij samen met het Nederlands Blazers Ensemble uitbouwde: De Schepping, Het Paradijs, De Hemel. Zijn werk is vaak bekroond in binnen- en buitenland en verscheen in meer dan twintig talen. Hij is reeds meermaals genomineerd voor de internationale Astrid Lindgren Memorial Award en de Hans Christian Andersen Award. In 2012 haalde hij voor deze laatstgenoemde prijs voor de tweede keer de shortlist. Bart Moeyaert vertaalt uit het Duits, Engels en Frans, heeft scenario’s en toneelstukken geschreven, en debuteerde in 2003 als dichter met Verzamel de liefde. Twee jaar lang was hij Stadsdichter van Antwerpen. Moeyaert is hoofddocent Schrijven aan het Conservatorium in Antwerpen.

 

De Nieuwjaarslezing 2016, met de publieke presentatie van het nieuwe boekje, vindt plaats op zondag 27 december 2015 om 11 uur, in Het zoekend hert, Koninklijkelaan 43, 2600 Berchem-Antwerpen. Inkom: €14, maar wie het boekje koopt, krijgt €5 korting. Het boekje, uitgegeven door Luster en Querido, wordt feestelijk onthuld met bubbels en zo. Reserveren is verplicht: hetzoekendhert@gmail.com.

 

HET BOEKJE VAN HET JAAR – Nu te bestellen!

De Nieuwjaarslezing 2016 door auteur Bart Moeyaert wordt een doorslaand succes. Eerst moesten we de lezing ontdubbelen en werd op dezelfde zondag 27 december een tweede sessie gepland, om 15 uur. Maar intussen zijn ook daarvoor de zitjes nagenoeg volzet.

Gelukkig kunnen alle liefhebbers de tekst makkelijk in handen krijgen – in een knap en handzaam formaat. Net als de vorige Nieuwjaarslezingen wordt namelijk ook het werkstuk van Bart Moeyaert bibliofiel gepubliceerd samen met uitgeverij Luster in een knap en handzaam formaat, met zwartlinnen kaft, goudopdruk, leeslint, hoogwaardig papier en een citaat van de meester-schrijver in zijn eigen handschrift. Uitzonderlijk is een extra dagboektekening van de schrijver in het boekje opgenomen, dat speciaal mee wordt gerealiseerd door Querido in Amsterdam.

Voor we met z’n allen uit elkaar vallen is vanaf 28 december 2015 te koop in de betere boekhandels in België en Nederland, via Luster en Querido, maar ook rechtstreeks bij filosofiehuis Het zoekend hert. Prijs: € 14,95 + € 3 port voor België, € 6 voor Nederland. Bestel De Nieuwjaarslezing 2016 meteen via: hetzoekendhert@gmail.com. Per kerende krijgt u dan een mail met de betalingsvoorwaarden. Vervolgens landt het boekje heel spoedig en zacht in uw brievenbus.

 

 

 

MACHT EN ONMACHT – Boekpresentatie Dr. Tinneke Beeckman

 

Dr. Tinneke Beeckman presenteert haar nieuwste boek Macht en onmacht op een mooie zondag in Het zoekend hert, hierin ondersteund door Dr. Herbert De Vriese (1973), docent filosofie aan de UAntwerpen. In haar boek reflecteert zij over de oorzaken van een maatschappelijke vertwijfeling.

Op erudiete wijze beschrijft Tinneke Beeckman hoe de commotie rond de aanslag op de redactie van Charlie Hebdo aantoont dat verlichtingsidealen als het streven naar waarheid en gelijkheid definitief in onbruik zijn geraakt. In de plaats daarvan overheerst een ambigu postmodern denken, dat voortdurend verwarring schept en waarheidsaanspraken onmogelijk maakt. Ontsporingen als sinister fundamentalisme en hardnekkig neoliberalisme zijn daarvan het gevolg. Aan de hand van historische en actuele denkers legt Dr. Tinneke Beeckman de gevoeligheden van de hedendaagse democratie bloot en toont ze waar er mogelijkheden zijn tot herstel. In haar zoektocht voorbij de onmacht ontmoet ze onder meer Friedrich Nietzsche, Martin Heidegger, George Orwell, Jean-Paul Sartre, Claude Lefort, Luc Ferry en Susan Neiman.

 

Zondag 11 oktober 2015 om 11 uur in Het zoekend hert, Koninklijkelaan 43, 2600 Berchem-Antwerpen. Inkom: € 14, maar wie het boek koopt, krijgt meteen € 5 terug en mag deelnemen aan de receptie met bubbels en knabbels. Reserveren is verplicht: hetzoekendhert@gmail.com.

 

 

 

DE SPOORZOEKERS #3 – Boekpresentatie De Thigmofiel. Met Midas Dekkers en Bernard Dewulf.

 

Op zaterdag 17 oktober 2015 organiseert Het zoekend hert alweer de derde editie van De Spoorzoekers. Nu met de superieure bioloog en geliefde topauteur Midas Dekkers. Hij presenteert zijn nieuwste boek: De Thigmofiel. Over het verlangen naar geborgenheid.

Het is wat we kunnen noemen “de plezierige tegenhanger van claustrofobie”: thigmofilie, de liefde voor de kleine ruimte, het verlangen naar geborgenheid, grond onder je voeten, het gevoel dat wegkruipen de beste oplossing is. De kat doet het wanneer hij in zijn kartonnen doos gaat zitten, de kakkerlak die wegschiet tussen spleten in het hout, en de mens, wanneer hij in foetushouding onder zijn dekbed gaat liggen of zich terugtrekt op de wc. Midas Dekkers heeft begrip voor die kat, die kakkerlak, die mens. In een tochtige wereld vol licht, lucht en kale vlaktes, is het goed om je veilig te voelen. Midas Dekkers schrijft en filosofeert met vertrouwde verve over het tastbare geluk op de vierkante meter.

Midas Dekkers (1946) is de onvergelijkbare auteur van meer dan 50 boeken over mens en dier, internationaal geëerd voor zijn scherpzinnige observaties, pittige meningen en gevoel voor humor. In Lief Dier beschrijft hij bestialiteit in de westerse samenleving. De Vergankelijkheid gaat over de vraag hoe de mens omgaat met de ouderdomsfasen die aan zijn dood voorafgaan. In De Larf betoogt Midas dat de mens als niet-mens wordt geboren en in zijn volwassenwording een larvenfase doormaakt, net zoals vlinders. En dat is nog maar een kleine greep uit zijn werk en denken.

De spoorzoekers vormt een eerbetoon aan de geëngageerde auteur Kamiel Vanhole (1954-2008). Pendelend tussen heden en verleden maakte deze reizende schrijver kieren in de tijd en schakeringen van de geschiedenis subtiel zichtbaar. Zijn allerlaatste boek De Spoorzoeker blijft ons inspireren om andere zoekende auteurs en denkers voor het voetlicht te brengen. De lezingen worden telkens ingeleid door dochter Eva Vanhole. Zij spreekt dit jaar Over sporen, ontsporen en katten die van okselzweet houden. Daarna houdt de fantastische dichter, columnist en fijne kunstkenner Bernard Dewulf een ‘parallelle’ benadering van het thema van de avond met een bespiegeling Over onze holtezucht. Ten slotte houdt Midas Dekkers een bespieling over thigmofolie en zijn nieuwste boek.

 

Zaterdag 17 oktober 2015 om 20 uur in Het zoekend hert. Inkom: € 14, maar wie het boek koopt, krijgt meteen € 5 terug. Reserveren is verplicht: hetzoekendhert@gmail.com.

 

 

FACE-TO-FACE PHILOSOPHY – Filosofische contactdag voor de Lage Landen

 

Het Vlaams-Nederlands FORUMvoorFILOSOFIE, waarvan Het zoekend hert één van de vier initiatiefnemers is, organiseerde op zaterdag 24 oktober 2014 de eerste editie van Face-to-face Philosophy – Filosofische contactdag voor de Lage Landen in de schoot van het Brainwash festival in Amsterdam.

 

Dertig filosofiedeskundigen uit Nederland en Vlaanderen, waaronder hoogleraars in de wijsbegeerte, filosofische organisatoren, socratische gespreksleiders, denkers en auteurs, knappe uitgevers van filosofietijdschriften en boeken gingen die dag heel graag tête-à-tête gesprekken aan.

 

Zo luidde het opzet: “Heeft u plannen op het vlak van praktische filosofie? Wilt u graag verder studeren of doctoreren? Wilt u een essay of boek schrijven – en het ook gepubliceerd krijgen? Wilt u zelf een filosofische praktijk beginnen, een filosofiecafé of andere organisatie of evenement? De ervaringsdeskundige van uw keuze geeft advies tijdens een persoonlijk en indringend overleg. Bij sommige filosofen en auteurs kunt u trouwens ook een gesprek aangaan over meer theoretische of diepzinnige filosofische thema’s. De gesprekken zijn gratis voor deelnemers aan het filosofiefestival Brainwash en duren telkens 20 minuten.”

Op het programma staan 15 Vlaams en 15 Nederlandse filosofiedeskundigen. Zegden al principieel hun medewerking toe: Prof. Patrick Loobuyck, Dr. Tinneke Beeckman, Dr. Maarten Boudry, uitgever Stefaan Werbrouck van Houtekiet en hoofdredacteur Leon Heuts van Filosofie Magazine. Staan allicht ook open voor een tête-à-têtegesprek: Prof. Paul Cliteur, Prof. em. Fons Elders, Prof. Han van Ruler, de uitgevers Leonoor Broeder van Atlas Contact, Katrijn Van Hauwermeiren van De Bezige Bij en Solange de Boer van Octavo, alsook Marl”i Huijer, Denker des Vaderlands in Nederland.

Face-to-face philosophy vond plaats op zaterdag 24 oktober 2015 in de beroemde theaterstraat Nes in Amsterdam, van 14 tot 18 uur. De contactdag wordt georganiseerd door Het zoekend hert en Brandstof, met steun van BesteBuren. Meer info: www.brainwashfestival.nl – www.hetzoekendhert.be.

 

DOORLOPEND INITIATIEF

MEESTERKLAS OP KRUKKEN – MICHEL DE MONTAIGNE – Met Prof. Alexander Roose

Vanaf zaterdag 30 mei 2015 ontvangt Het zoekend hert 12 ‘discipelen’ voor een nieuwe editie van onze Meesterklas op krukken. Onder leiding van Alexander Roose wordt geleerd om Michel de Montaigne proberen te doorgronden en begrijpen.

De meesterklas Michel de Montaigne schetst het leven, de levensvisie en de filosofische praktijk van de gentleman-filosoof uit de Renaissance (1533-1592). Tijdens drie bijeenkomsten overloopt Prof. Dr. Alexander Roose de drie grote momenten in het leven van Montaigne en de drie grote fases in zijn denken. De eerste bijeenkomst, Adel verplicht, is gewijd aan de invloed van de Stoa op Montaigne; de tweede, Filosoferen is twijfelen, aan de betekenis en het belang van het scepticisme; de derde, Op de hoogste troon van de wereld, aan Montaignes levenslust en epicurisme. Telkens bekijkt professor Alexander Roose hoe Montaigne, wiens grote voorbeeld Socrates was, omging met het denken van de filosofen uit de Oudheid – stoïcijnen, sceptici, epicuristen – voor wie filosofie altijd meer was dan een systematische, theoretische uiteenzetting. Samen met de deelnemers vraagt de leermeester zich af wat dat denken betekent voor Montaignes schrijven, voor zijn filosofische praktijk. Daarbij laat hij zien hoe de antieke filosofie Montaigne heeft geholpen om in de wereld te staan en naar de wereld te kijken.

Deze Meesterklas op krukken vindt plaats op drie opeenvolgende zaterdagen: 30 mei, 6 juni en 13 juni 2015, van 14 tot 17 uur. De deelnameprijs aan de meesterklas bedraagt €98, inclusief het waardevolle boek van Uitgeverij Athenaeum. Aan de deelnemers wordt gevraagd een beknopte motivering (maximaal 100 woorden) door te sturen naar hetzoekendhert@gmail.com.

 

Alexander Roose (1967) is de auteur van La Curiosité de Montaigne (Honoré Champion, Parijs, 2015). Hij schreef diverse lemma’s voor Le Dictionnaire Montaigne (Paris, Honoré Champion, 2004) en publiceerde in Montaigne Studies (Chicago University). Zijn nieuwste boek over Michel de Montaigne verschijnt in het najaar van 2015 bij Pelckmans. In het voorjaar van 2016 brengt acteur Koen de Sutter zijn monoloog Montaigne in de grote theaters van Vlaanderen en Nederland. Alexander Roose doceerde aan de universiteit van Cambridge, was fellow en Director of Studies in Clare College. Tegenwoordig is hij docent Frans aan de Universiteit Gent.

 

MIDDELHEIMWANDELING – EMOTIES IN DE KUNST – Met Prof. Heleen Pott

Op zondag 31 mei 2015 organiseert filosofiehuis Het zoekend hert samen met deBuren de achtste filosofische wandeling in het Middelheimmuseum, dit keer rond het thema Emoties in de kunst. Inleider en gids is Prof. Heleen Pott, hoogleraar aan de Universiteit Maastricht en de Erasmusuniversiteit Rotterdam. Zij schreef onder meer over filosofische emotietheorieën en pessimisme als filosofie.

 

Onze filosofische walk-in-progress in het Middelheimmuseum openbaart gaandeweg alle denkbare perspectieven van het bijzondere beeldenpark in Antwerpen, vlakbij Het zoekend hert. Daarbij streven we naar een inspirerend evenwicht bij de keuze van gastsprekers en gidsen. Nederlandse en Belgische filosofen/kunstkenners, afwisselend erudiete vrouwen en mannen, begeleiden de wandelaars langs het werk van gerenommeerde kunstenaars van over heel de wereld.

Prof. Dr. Heleen Pott (1952) studeerde filosofie, sociologie én literatuurwetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam. Daar promoveerde ze in 1992 op het proefschrift De liefde van Alcibiades, een doorgedreven studie over filosofische emotietheorieën. Sinds 1992 doceert Heleen Pott filosofie aan de faculteit der Cultuurwetenschappen van de Universiteit Maastricht en sinds 1999 is ze hoogleraar aan de Socrates-leerstoel van de Erasmusuniversiteit Rotterdam. Naast De liefde van Alcibiades (1992) publiceerde ze Pessimisme als filosofie. Een inleiding in het denken van Arthur Schopenhauer (1988) en redigeerde ze diverse bundels, onder meer – met Maarten Doorman – Filosofen van deze tijd (2000, vernieuwde editie in 2014). Ze was enige tijd bestuurslid van het Humanistisch Verbond in Nederland en redacteur van de filosofische tijdschriften Krisis, Algemeen Nederlands Tijdschrift voor Wijsbegeerte en Filosofie & Praktijk.

Zondag 31 mei 2015, vanaf 13 uur in Het zoekend hert, Koninklijkelaan 43, 2600 Berchem-Antwerpen. Prijs: €9. Duur: 2,30 uur. Voor meer informatie: www.deburen.eu – www.middelheimmuseum.be. Reserveren: hetzoekendhert@gmail.com.

 

PIJN EN PLEZIER VAN HET POLITIEKE DIER – Doorgedreven denken over de mens als gemeenschapswezen – Totaalproject

Het zoekend hert wil een zorgzame impuls geven aan het denken over de politieke natuur van de mens met het filosofische project Pijn en plezier van het politieke dier, dat plaatsvindt van zondag 25 januari tot en met zondag 21 juni 2015. In samenwerking met deBuren wordt onder meer een lezingencyclus georganiseerd over de mens als dynamisch en problematisch gemeenschapswezen.

“De mens is van natuur een politiek dier”, stelde Aristoteles. Het menselijke handelen van dit dier is volgens de Griekse wijsgeer gericht op ‘welzijn’ of ‘geluk’ (eudaimonia), binnen een sociale gemeenschap. “Wie niet in staat is deel te nemen aan een gemeenschap, of daaraan geen behoefte heeft omdat hij zichzelf genoeg is, maakt geen deel uit van een polis, en is dus ofwel een beest of een god”, luidt een sleutelzin in zijn Politica.

In deze turbulente tijden is een niet dogmatisch onderzoekend denken van groot belang. In Pijn en plezier van het politieke dier wordt daarom aandacht besteed aan de politieke aard van de mens in het algemeen, en ook aan die van specifieke enkelingen zoals filosofen, politici of andere gemeenschapsstichters. Samen met de meest deskundige filosofen en historici uit de Lage Landen wordt gepeild naar de mogelijkheden en moeilijkheden van het politieke handelen voor vandaag en morgen.

PROGRAMMA VAN DE LEZINGEN:

 

1. ARISTOTELES, Athene en het ‘zoön politikon’ – Prof. Josine Blok – Zondag 25/01/2015

Prof. Josine Blok (Universiteit Utrecht) is gespecialiseerd in onderzoek naar politiek, religie en sociale verhoudingen in de antieke Griekse wereld, thema’s die al aan bod kwamen in haar proefschrift over de Amazonenmythe (1991-1995). Zij belicht de theorie en praktijk van burgerschap in klassiek Athene en focust daarbij op het begrip ‘zoön politikon’ bij Aristoteles en andere denkers.

2. NICCOLò MACHIAVELLI en het plezier in het machtsspel – Dr. Tinneke Beeckman – Zondag 22/02/2015

Filosofe en essayiste Dr. Tinneke Beeckman bespreekt leven en werk van de geniale denker Niccolò Machiavelli (1469-1527): van zijn ervaringen als reizende diplomaat tot zijn eenzame leven als banneling onder de familie De Medici. Hoe dacht hij over de mens? Wat kunnen we leren van zijn politieke beschouwingen – zoals die over noodzaak, fortuin en ‘virtù’?

 

3. THOMAS HOBBES en het radicale streven naar gelijkheid – Prof. Wessel Krul – Zondag 22/03/2015

Prof. Wessel Krul, hoogleraar cultuurgeschiedenis van de moderne tijd (Rijksuniversiteit Groningen), focust op Thomas Hobbes (1588-1679) en het radicale streven naar gelijkheid. Hij becommentarieerde Hobbes ‘Leviathan – of de samenstelling, vorm en macht van een kerkelijke en wereldlijke staat’ (1651) en publiceerde over diens denken de studie ‘Gehoorzaamheid en vrijheid’ (2010).

4. HANNAH ARENDT en de vita activa in duistere tijden – Prof. Hans Achterhuis – Zondag 19/04/2015

De Nederlandse topfilosoof Hans Achterhuis brengt een lezing over de Duits-Amerikaans-joodse denker Hannah Arendt (1906-1975), wier werk hem uiterst dierbaar is. Prof. Achterhuis belicht haar theorie over de ‘vita activa’, die tot stand kwam in duistere tijden toen miljoenen mensen werden onderdrukt en bedreigd door totalitaire ideologieën zoals nazisme en staatscommunisme.

5. JÜRGEN HABERMAS en de terugkeer van het feodalisme in de politiek – Prof. em. Frank Ankersmit – Zondag 17/05/2015

De Nederlandse tophistoricus en filosoof Prof. em. Frank Ankersmit (Rijksniversiteit Groningen) vertrekt vanuit het denken van Jürgen Habermans (°1929) om een doorgedreven analyse te maken over de terugkeer van de middeleeuwen in de moderne politiek. Voor zijn boek over ‘De sublieme historische ervaring’ kreeg hij de Socrates-wisselbeker 2008.

6. MARTHA NUSSBAUM en het belang van emoties in de politiek – Dr. Ronald Tinnevelt – Zondag 07/06/2015

Dr. Ronald Tinnevelt (Radboud Universiteit Nijmegen) focust op het denken van de Amerikaanse filosofe Martha Nussbaum (°1947) en haar nieuwste werk ‘Political Emotions. Why Love matters for Justice’ (2013). Hij promoveerde aan de KULeuven over de relatie tussen recht en democratie. Hij publiceerde een inleiding tot John Rawls en werkt met Yvonne Denier aan een boek over Martha Nussbaum (‘Filosofie als activisme’).

7. SYNTHESE: De toekomst van het politieke dier – Bleri Lleshi & Manu Claeys – Zondag 21/06/2015

De cyclus wordt afgerond met een synthese over de toekomst van het politieke handelen. Met lezingen door hedendaagse politieke activisten. De Brusselse filosoof Bleri Lleshi bestudeert thema’s als sociale ongelijkheid, neoliberalisme en interculturaliteit. Hij werkt aan een doctoraal proefschrift over ‘de strijd van de uitgeslotenen’. De Antwerpse essayist en burgeractivist Manu Claeys, stichter van burgerbeweging stRatengeneraal, schreef Stilstand. Over machtspolitiek, betweterbestuur en achterkamerdemocratie (2013).

Pijn en plezier van het politieke dier wordt een filosofisch project met lezingen, maar ook met een kunsttentoonstelling en twee meesterklassen, waarover later meer. Alle lezingen vinden plaats op zondagen om 11 uur, maar zijn intussen volzet. Wel zijn er nog plaatsen voor de extra lezingen van Tinneke Beeckman en Hans Achterhuis, op dezelfde zondagen, maar dan om 15 uur. Afspraak in Het zoekend hert, Koninklijkelaan 43, 2600 Berchem-Antwerpen. Inkomprijs per lezing: € 9. Reserveren verplicht: hetzoekendhert@gmail.com. Voor meer informatie en voor het beluisteren van opnamen van de meeste lezingen: www.deburen.eu.

 

ALL TOO HUMAN. DE MENS TUSSEN GOD EN BEEST – Tentoonstelling

In het kader van de cyclus Pijn en plezier van het politieke dier organiseert Het zoekend hert de tentoonstelling All too Human. De mens tussen god en beest. De sterk uiteenlopende werken van Maarten Schaubroeck en Ronald Ophuis worden daarin verbonden door de fijnzinnige creatie Dekens van Berlinde De Bruyckere.

De Belgische kunstenaar Maarten Schaubroeck (1980) presenteert metalen sculpturen uit zijn reeks Iron Humans. Deze gestileerde menselijke figuren bestaan uit gemeenschappen van figuren die op of naast elkaar leven, die elkaar steunen en in (on)evenwicht brengen. Twee opzichtige beelden met totemstructuur staan opgesteld langs beide zijden van de Koninklijkelaan, nabij en tegenover het filosofiehuis. In de binnenruimtes van het filosofiehuis en in de achtertuin staan de kleinere Humans in onbewerkt staal, verwarde patine of in vergulde gedaante. Maarten Schaubroeck combineert de Humans altijd op zo’n manier dat het staalharde materiaal waarin ze zijn gemaakt, lichter gaat lijken en kwetsbaarheid toont.

Metaal versus schilderijen

De strakke metalen werken contrasteren met acht beklijvende schilderijen van de Amsterdamse kunstenaar Ronald Ophuis (1968). Pijn en lijden vormen de kernthema’s van zijn werk, met verwijzingen naar extreem geweld. Ronald Ophuis noemt zichzelf een schilderende oorlogsjournalist:  hij zoekt getuigenissen op van oorlogen, ensceneert en fotografeert ze, om er schilderijen van te maken.  In  Het zoekend hert hangen twee werken met handgeschreven getuigenissen die verwijzen naar de massaslachting in Srebrenica, maar ook werken die de gelaten tonen van individuele oorlogsslachtoffers dan wel van criminele daders, zoals een Talibanstrijder (2009) en een Afrikaanse ex-kindsoldaat (2010). Centraal hangt Dysenterie, een pakkend concentratiekamptafereel in olieverf. Dit schilderij correspondeert overduidelijk met de kleinere compositie aan de overzijde van de ruimte: The suicide of Mala Zimetbaum before her Execution (2006).

 

Onschuld kan een hel zijn van Berlinde De Bruyckere

Eén bijzonder werk van de Vlaamse kunstenares Berlinde De Bruyckere (1964) vormt de overbrugging tussen de strakke sculpturen en de provocatieve  schilderijen. Dit ‘dekenwerk’ – ‘Onschuld kan een hel zijn’ (1995) – vertelt in al zijn eenvoud een verhaal van warmte en bescherming, maar ook van kwetsbaarheid en hulpeloosheid, de dualiteit van liefde en lijden. Het verwijst naar pijnlijke en dubbelzinnige situaties waarin elk gemeenschapswezen kan belanden, ook door politieke omstandigheden.

All too Human. De mens tussen god en beest blijft open tot en met zondag 21 juni 2015 voor en na onze activiteiten of op speciaal verzoek. Op zondag 22 maart 2015 om 15 uur vindt een vernissage plaats met een lezing door filosoof Dimitri Goossens over Politiek als openbaring van het menselijke tekort. Inkom: €9. Andere bezoekersdata vindt u hier: All too Human. De mens tussen god en beest. Data. Dan is de entree gratis, maar reserveren is altijd verplicht: hetzoekendhert@gmail.com – 0032 473 68 66 65.

 

HET BELANG VAN EEN CULTURELE ERFENIS – Patrick Everard (Historische Uitgeverij)

In het kader van de cyclus Pijn en plezier van het politieke dier organiseerden filosofiehuis Het zoekend hert en deBuren een extra lezing in samenwerking met het district Berchem en Heemkunde Berchem. Op zondag 26 april 2015, ter gelegenheid van Erfgoeddag, ontving ons filosofiehuis een culturele gast van ver boven de Moerdijk: de Nederlandse uitgever Patrick Everard, stichter en directeur van Historische Uitgeverij.

Patrick Everard (1954) is een volbloed Nederlander, die al heel zijn uitgeversleven in Groningen woont. Weinigen weten dat hij zich sterk verbonden voelt met België en vooral met het historische Berchem. Deze uitgever van Aristoteles en de belangrijkste geschiedvorsers van de Lage Landen is immers een nazaat van twee Berchemse burgemeesters uit de negentiende en twintigste eeuw: Frans Van Hombeeck sr. en Frans Van Hombeeck jr. In zijn lezing ter gelegenheid van Erfgoeddag getuigde Patrick Everard over het verband tussen het persoonlijke, het culturele en het politieke – en over het kwaliteitsvolle uitgeven van filosofie en historische studies als het doorgeven van een culturele erfenis. In het kader van Erfgoeddag werd na de lezing een bezoek gebracht aan de begraafplaats van Berchem, aan de overzijde van Het zoekend hert, waar zich de grafmonumenten bevinden van de voorvaders van Patrick Everard. Dit bezoek werd begeleid door stadsgids Alex Elaut.

 

DE GROOTE OORLOG IN ONS HOOFD. WERELDOORLOG I EN DE DENKENDE ENKELING – Totaalproject

De Groote Oorlog in ons hoofd is een origineel filosofieproject bij de 100ste herdenking van het begin van de Eerste Wereldoorlog. Filosofiehuis Het zoekend hert ° The searching deer onderzoekt de impact van deze oorlog op het denken en handelen van de enkeling, op de ontwikkeling van filosofie, wetenschap en politiek, op de dynamiek van kunst en cultuur, ook naar de toekomst. Het project, dat loopt met de steun van het Vlaams-Nederlands Huis deBuren, bestaat uit lezingen, tentoonstellingen en wandelingen. Alvast een overzicht van de belangrijkste filosofische lezingen:

I. De Groote Oorlog en het geëngageerde individu

1. Van lokale beleving tot internationale beweging | Marcel Grauls over Nicolaas Theelen, Camille Huysmans, Rosa Luxemburg | Zondag 26 januari 2014 – 11:00

2. Van opvoedkundig streven tot innerlijke vertwijfeling | Leen Huet over Virginie Loveling, Ellen Key, Virginia Woolf | Zondag 16 februari 2014 – 11:00

3. Van Europa als The Waste Land tot een reanimatie van het Avondland | Jeroen Vanheste over T.S. Eliot, Julien Benda en Thomas Mann | Zondag 16 maart 2014 – 11:00

II. De Groote Oorlog en het filosofische denken

4. De Groote Oorlog als strijd tussen iconophilia en iconoclasme | Vincent Blok over Louis-Ferdinand Céline en Ernst Jünger | Zondag 27 april 2014 – 11:00

5. Van romantische strijdlust tot logisch-empirische vredeswil | Paul Van Tongeren over Friedrich Nietzsche, Bertrand Russell en Ludwig Wittgenstein | Zondag 18 mei 2014 – 11:00

6. Op zoek naar een nieuwe beleving van de tijd | Thijs Lijster over Henri Bergson, Marcel Proust, Bertolt Brecht en Walter Benjamin | Zondag 15 juni 2014 – 11:00

III. De Groote Oorlog en de kunstzinnige enkeling

7. Van vrijpostige avant-gardist tot vermoeide banneling | Monika Van Paemel over Paul Van Ostaijen, Emile Verhaeren en Stefan Zweig | Zondag 14 september 2014 – 11:00

8. Van gezworen pacifist tot onwillige nihilist | Matthijs de Ridder over Henri Barbusse, Käthe Kollwitz, Frans Masereel en Yvan Goll | Zondag 19 oktober 2014 – 11:00

9. Oorlog versus paradijs: kunst als zelfrealisatie na 1918 | Stefan Hertmans over Erich Maria Remarque, Martin Heidegger, Rainer Maria Rilke en Jean-Paul Sartre | Zondag 16 november 2014 – 11:00

Syntheseweekend: Naar een nieuw tijdperk?

10. Eine anthropotechnische Wende für die schrecklichen Kinder der Neuzeit | Peter Sloterdijk over het geweld van de toekomst | Zaterdag 13 december 2014 – 15 uur: Ontmoeting in Het zoekend hert, met dialoog tussen Peter Sloterdijk en Stefan Hertmans. | Zondag 14 december 2014 – 15 uur: Hoofdrede door Peter Sloterdijk in de aula van Universiteit Antwerpen, Prinsstraat 13, Antwerpen. Inleiding door Laurens ten Kate, over Ernst Jünger, Georges Bataille en Modris Eksteins | Nagesprek in het Engels en Duits, met Frank Albers.

De Groote Oorlog in ons hoofd. Wereldoorlog I en de denkende enkeling loopt van 26/01/2014 tot en met 14/12/2014. De deelnameprijs voor de lezingen en wandelingen bedraagt €9, voor de lezingen met Peter Sloterdijk €18 (studenten €15). Deelnemers ontvangen een programmabrochure van 16 bladzijden. Reserveren verplicht: hetzoekendhert@gmail.com.

 

TEKENEN IN DE STORM – Frans Masereel, van De Groote Oorlog tot nu – Met Jan Vanriet e.a.

Op deze aangrijpende expo met als thema de Eerste Wereldoorlog staat de Duitse expressioniste Käthe Kollwitz (1867-1945) centraal. In het Braempaviljoen zien we zeven bronzen beeldhouwwerken van haar, tentoongesteld op donkere sokkels en pupiters. Vrouwen en kinderen die hun mannen en vaders uitwuiven, wachtende vrouwen, close-ups van vertrokken gezichten, veel leed en verdriet.

De Piëta van Käthe Kollwitz (foto) staat tegenover een vergelijkbaar maar heel verschillend beeld van Ivan Mestrovic. Andere getoonde werken van kunstenaars die door de Groote Oorlog werden getroffen zijn o.a. De dromer van het woud van Ossip Zadkine, de Fluitspeler van Ernst Barlach, Man bekeken door een bloem van Jean Arp en Het grote paard van Raymond Duchamp-Villon. Tijdens de wandeling in de beeldentuin van het Middelheimmuseum komen nog tal van andere werken aan bod die verband houden met oorlog en conflict in brede zin.

Deze activiteit wordt bijgewoond door Dr. Matthijs de Ridder, auteur en cultuurkenner. Hij houdt midden oktober in Het zoekend hert zijn lezing in het kader van De Groote Oorlog in ons hoofd. Twee van de vier kernfiguren die hij dan behandelt – Frans Masereel, Käthe Kollwitz, Henri Barbusse en Yvan Goll – komen ook op zondag 15 juni aan bod. Daarom houdt hij na de wandeling al een korte reflectie.

Zondag 15 juni 2014, van 14.15 tot 14.30 uur: Ontvangst met gratis drink in filosofiehuis Het zoekend hert
14.30 uur: Expo Tekenen in de storm, met werk van Frans Masereel, Jan Vanriet en Camiel Van Breedam
14.45 uur: Wandeling naar het kasteel van Middelheim en ontvangst door de gidsen
15.00 uur: Geleid bezoek langs Getekend, de kunstenaar en het wandelparcours over conflict en oorlog
Van 16.50 tot 17 uur: Slotwoord met reflectie door Dr. Matthijs de Ridder

Prijs: € 8. Duur: 2,30 uur. Reserveren verplicht: hetzoekendhert@gmail.com.

 

MEESTERKLAS OP KRUKKEN – De ‘Ethica’ van Spinoza doorgronden – met Dr. Tinneke Beeckman

Berchem bij Antwerpen. Dat is niet alleen de thuishaven van Het zoekend hert. Het is ook een bruisende voorstad waar veel schrijvers, journalisten en kunstenaars wonen, en waar tal van bijzondere initiatieven tot stand komen. Hoogste tijd vonden de mensen van het district Berchem en het cultureel centrum om die cultuur- en creatieplekken eens op de kaart te zetten.

Met deze nieuwe creatieve kaart en een speciale programmabrochure kon u op zondag 18 mei vanaf 13 uur een ontdekkingstocht maken langs een dertigtalcreatieve ondernemingen en artistieke organisaties. Zij zetten op deze lentedag de deuren open en toonden wat ze zoal in huis hebben: van exposities tot workshops of theatrale voorstellingen. Namen onder meer deel aan dit project: Ca d’Oro en dansstudio Arlekino, Atelier Völk, theatergezelschap Berlin, fotoatelier eyeLoco, kunsttijdschrift Gagarin, kunstcollectief Raumte, ontwerpbureau Duall, cultuurcafé RoodWit, jeugdhuis Den Eglantier, Platform 0090, cultuurcentrum De Nieuwe Vrede, tentoonstellingsruimtes Lokaal 01, Campo & Campo en Extra City, De Veerman, CC Berchem en de Academie voor Beeldende Kunsten.

In Het zoekend hert ° The searching deer kon u op zondag 18 mei van 14 tot 18 uur terecht op de expo Tekenen in de storm, met originele werken van Frans Masereel, Jan Vanriet en Camiel Van Breedam, in het kader van de cyclus De Groote Oorlog in ons hoofd. Het volledige programma van Made in Berchem vindt u op www.madeinberchem.be.

 

PIONIERS IN DE PRAKTISCHE FILOSOFIE – Veerle Pasmans – Boekpresentatie

 

Het zoekend hert en deBuren presenteerden op zondag 23 februari 2014 het boek Pioniers in de praktische filosofie van Veerle Pasmans (uitgeverij ISVW). Dit werk bevat interviews met vijftien filosofen uit België en Nederland, waaronder de coördinator van Het zoekend hert.

Volgende pioniers in de filosofie komen in dit boek aan bod:

René Gude, Denker des Vaderlands in Nederland
Hella Van den Elshout, filosofe en experte in het socratisch gesprek
Jos Kessels, stichter van Eidoskoop
Erik Boers, stichter van Het Nieuwe Trivium
Miriam Van Reijen, pionier in het uitdragen van de Stoïcijnen en Spinoza
Ton Derksen, pionier in het onderzoeken van justitiële dwalingen
Tinneke Beeckman, filosofisch publiciste en aangeduid als ‘denktalent van de toekomst’
Alicja Gescinska, filosofisch publiciste
Harm van der Gaag, filosofisch practicus
Hans Bolten en Kristof Van Rossem, pioniers in de socratische stijl
Eddy Strauven, stichter van filosofiehuis Het zoekend hert – Antwerpen
Laurens Knoop, stichter van de filosofische organisatie Brandstof – Amsterdam
Rob Wijnberg, filosoof en journalist, stichter van nieuwssite De Correspondent

 

Het zoekend hert en deBuren presenteerden Pioniers in de praktische filosofie met drie lezingen, gevolgd door een drink. Uitgever en filosoof Erno Eskens van ISVW leidde in. Ida Jongsma, filosofe en stichter van Hotel de Filosoof in Amsterdam, reflecteerde over de verschillende dimensies van praktische filosofie. Tinneke Beeckman getuigde van de houding tegenover praktische filosofie in academische middens. Het boek is te koop in de boekhandel, maar kan ook worden besteld via Het zoekend hert: hetzoekendhert@gmail.com.

 

 

FILOSOFIE VAN DE WAANZIN – Wouter Kusters – Boekpresentatie

Op zondag 30 maart 2014 presenteert filosoof en taalwetenschapper Wouter Kusters in Het zoekend hert zijn nieuwste boek, Filosofie van de waanzin, dat nu al wordt betiteld als zijn magnum opus. Eerder ontving Wouter Kusters onder meer de Socrates Wisselbeker voor Pure Waanzin. Een zoektocht naar de psychotische ervaring.

Wouter Kusters schreef heel betrokken en gepassioneerd aan wat een even doorleefd als erudiet boek is geworden. Een diepgravende studie over de meest uiteenlopende waanzinnige ervaringen: van ‘de dolle mens’ van Friedrich Nietzsche en de doorgedraaide danser Nijinski tot de misschien wel geniale gek bij u in de buurt. Daarbij plaatst Wouter Kusters de waanzin in een uitzonderlijk breed perspectief. Hij beschrijft tal van hoogtepunten in onze cultuur die frappante overeenkomsten vertonen met uitingen van waanzinnigen: de filosofie van Plotinus en Peter Sloterdijk, mystiek van Meister Eckhart, literatuur van Aldous Huxley, kunst van M.C. Escher, muziek van The Doors, films als The Truman Show en The Matrix.

Tussen de beschouwingen door schrijft Wouter Kusters over ervaringen en gedachten van zij die worden opgesloten in diagnoses, in klinieken, in de geestdodende taal van de psychiatrie. Het zijn hun stemmen die hier doorklinken. Wouter Kusters heeft zelf twee keer een psychotische episode doorgemaakt en weet waar hij over spreekt: filosofie kan ongemerkt in waanzin overgaan. Maar ook omgekeerd is ’n transitie mogelijk: uit momenten van waanzin ontstaat soms de mooiste filosofie.

Wouter Kusters (1966) studeerde in 1992 cum laude af in computerlinguïstiek en socio-linguïstiek aan de universiteit van Leiden. Hij werd vooral bekend door de boeken waarin hij filosofeert over zijn ervaringen met psychoses: Pure waanzin: Een zoektocht naar de psychotische ervaring (herziene editie 2013) en Alleen: Berichten uit de isoleercel (samen met Sam Gerrits en Jannemiek Tukker). Pure waanzin werd bekroond met de Van Helsdingenprijs voor het beste werk op het grensgebied van psychiatrie en filosofie, en ook met de Socrates Wisselbeker voor het beste filosofieboek van 2015. Pure waanzin kan intussen gezien worden als een voorstudie van Filosofie van de waanzin. Dat wordt namelijk een ambitieuze verbreding en uitdieping die doet denken aan Charles Taylors klassieker Bronnen van het zelf. Wouter Kusters ziet het als zijn levenswerk: ‘Dit boek plaatst de waanzin waar deze thuishoort: niet tussen de suikerziektes en gebroken benen, zoals veel psychiaters ons willen doen geloven, maar tussen bijzondere ervaringen van wijsheid, mystiek en creativiteit.’

Filosofie van de waanzin wordt op zondag 30 maart 2014 om 11 uur gepresenteerd in Het zoekend hert. Inkom: €8. Wie ter plaatse het boek koopt, krijgt meteen het entreegeld terug. In de namiddag, om 15 uur, leidt Wouter Kusters een wandeling in het Middelheimmuseum. Deelname: eveneens €8. Reserveren verplicht: hetzoekendhert@gmail.com.

 

WAANZIN IN DE KUNST – Filosofische walk-in-progress in het Middelheimmuseum #6

 

Het zoekend hert en deBuren ontwikkelen gaandeweg een ‘walk-in-progress’ in het beeldenpark Middelheimmuseum. Op zondag 30 maart 2014 vanaf 14 uur begeleidt auteur en filosoof Wouter Kusters de zesde aflevering van dit project. Thema van de wandeling en de inleidende lezing: Waanzin in de kunst.

Diezelfde zondag, om 11 uur, presenteert Wouter Kusters eerst in Het zoekend hert zijn magnum opus: Filosofie van de Waanzin (uitgeverij Lemniscaat). Later op de dag staat een aparte activiteit gepland. Vanaf 14 uur namelijk gaat de auteur vanuit het thema van de waanzin een aantal werken in het nabijgelegen Middelheimmuseum nader beschouwen en ook ter plekke aan de deelnemers presenteren. Aan bod komen enkele werken uit de vaste collectie van Middelheimmuseum, maar zeker ook kunstwerken uit de tijdelijke tentoonstelling van Folkert de Jong: Amabilis insania. De beminnelijke waanzin. Deze tentoonstelling sluit die zondag definitief af, zodat deze Middelheimwandeling uw laatste kans zal zijn om die werken nog te beleven.

Voor Pure waanzin, een zoektocht naar de psychotische ervaring (2004) ontving Wouter Kusters de Socrates Wisselbeker voor het beste filosofieboek van 2005. Zijn nieuwste werk is een diepgravende studie over de meest uiteenlopende waanzinnige ervaringen: van ‘de dolle mens’ van Friedrich Nietzsche en de doorgedraaide danser Nijinski tot de misschien wel geniale gek bij u in de buurt.

Deze 6de editie van de Middelheimwandeling vertrekt vanaf 14 uur in Het zoekend hert, Koninklijkelaan 43, 2600 Berchem-Antwerpen. Duur: 2.30 uur. Prijs: € 8. Reserveren is verplicht: hetzoekendhert@gmail.com. Voor meer informatie: www.deburen.eu – www.middelheimmuseum.be.

 

 

DE NIEUWJAARSLEZING 2014 – Boekpresentatie Oscar van den Boogaard – Uitgeverij Luster & Het zoekend hert

Het zoekend hert en uitgeverij Luster presenteerden zopas de nieuwste titel in de boekenserie van De Nieuwjaarslezingen: ‘Bekentenissen van een optimist. Over schuld en onschuld’ door Oscar van den Boogaard.

 

Oscar van den Boogaard brengt een persoonlijk verhaal dat tot nadenken stemt, onder andere over de Tattoo for reflection die hij in 1997 kocht van kunstenaar Douglas Gordon – op zijn linkerschouder liet de schrijver het begrip ‘GUILTY’ in spiegelbeeld tatoeëren. Hij getuigt over zijn uiterst verwarrende jeugd en de complexe relatie met zijn verstoorde moeder. In het jaar dat zijn vader overleed, schreef Oscar van den Boogaard dit relaas over schuld en onschuld waarin hij uiteindelijk een mogelijke levenshouding overweegt vanuit het standpunt van de optimist.

De Nieuwjaarslezingen (formaat 11 x 17) tellen telkens 48 bladzijden en hebben een bibliofiel karakter, met zwartlinnen kaft, goudopdruk, en leeslint. Hun vormgeving, van de hand van Steven Theunis, refereert aan de mooiste jaren van het interbellum. Papier van Lessebo Design Ivory, met zwarte schutbladen in Surbalin moiré. Naast drie citaten van avant-gardisten uit het interbellum bevatten ze een speciaal statement van de auteurs in hun eigen handschrift.

Bekentenissen van een optimist. Over schuld en onschuld – Oscar van den Boogaard – Nieuwjaar 2014 – Luster – ISBN 9789460581212

De vorige edities werden telkens hoog gewaardeerd:

Trekvogels in de mist – Bernard Dewulf – Nieuwjaar 2011
‘Mijmeringen in een opnieuw virtuoze stijl… hoogstandjes voor de literaire fijnproever.’ – Nog genomineerd voor de Sabam Award 2013
De zorgen van een schrijver – Yves Petry – Nieuwjaar 2012
‘Overpeinzingen in vaak rake formuleringen en beelden… een zoektocht en verantwoording tegelijk.’
Echt waar? Over de desavouering van het verzonnen verhaal – Anne Provoost – Nieuwjaar 2013
‘In een goed doorwrocht en geestig betoog filosofeert ze over waarom het lezen van fictie zo waardevol is… Leuk voor alle literatuurliefhebbers.’

 

Prijs per boektitel: €14,95. Te verkrijgen in de betere boekhandel, in filosofiehuis Het zoekend hert of via hetzoekendhert@gmail.com.

Dr. Greg Houwer of Gregory De Vleeschouwer is handelsingenieur (UA) en filosoof (KULeuven). Hij schrijft filosofische studies,romans en popsongs. In zijn lezing spreekt hij over de mens als sociaal wezen, het resultaat van een onbreekbaar verbond tussen natuur en cultuur, maar hij toont de mens ook als een gespleten wezen. Hij maakt duidelijk hoe de spanning tussen natuur en cultuur, het eigene en het vreemde, het individu en de gemeenschap typisch menselijk is en zich manifesteert in fenomenen zoals kunst, religie en Facebook.

DRS. DIMITRI GOOSSENS: De verlamming van Medusa, tot heden toe.

Drs. Dimitri Goossens is historicus en filosoof (VUB). Hij werkt aan een doctoraat over sacraliteit, choquerende beeldcultuur en kunst inzake de dood. In zijn lezing wil Dimitri Goossens zijn jonge toehoorders boven hun (gr)afgrond houden. De (gr)afgrond van de dood en de walging die uitgaat van het inzicht van de verbondenheid dood-verlangen. Hij richt zich op beeld en kunst omdat de ervaring van de dood een onmogelijkheid bevat. Hij verkent deze problematiek via het werk van Georges Bataille en Martin Heidegger.

DR. TINNEKE BEECKMAN: Wat we kunnen leren van een filosoof, zoals Spinoza.

Dr. Tinneke Beeckman is doctor in de filosofie (VUB) en auteur van ‘Spinoza’s lens’. Prof. Etienne Vermeersch ziet in haar ‘het denktalent van de toekomst’. In haar lezing belicht ze de filosofie van de 17de-eeuwse vrijdenker Baruch de Spinoza (1632-1677) en licht graag toe hoe deze filosoof ons kan begeleiden in de verwarrende wereld van vandaag. Spinoza is een filosoof van passies. Dat hij in voorspoedige en toch woelige tijden leefde, waarin oorlogen en straatgeweld mee de sfeer bepaalden, maakt hem uiterst herkenbaar.

 

DE NIEUWJAARSLEZING 2014: Oscar van den Boogaard – Bekentenissen van een optimist

De Nieuwjaarslezingen van Het zoekend hert zijn traditie geworden. Bij de overgang van het oude naar het nieuwe jaar reflecteert telkens een andere denker of schrijver uit de Lage Landen over de tijd die komt en alles wat hem of haar prikkelt of uitdaagt.

Bij de komst van 2014 oriënteert schrijver en columnist Oscar van den Boogaard zich op de tattoo for reflection die hij in 1996 verwierf van de kunstenaar Douglas Gordon. Op zijn linkerschouder liet hij het woord GUILTY in spiegelbeeld aanbrengen. De foto van de tatoeage waarop de schrijver met zijn rug staat afgebeeld zit in de collectie van het Guggenheim Museum in New York. Van den Boogaard buigt zich over het thema schuld en onschuld, vanuit het standpunt van de optimist.

Oscar van den Boogaard (1964) schrijft romans, toneelteksten en essays. Hij groeide op in Suriname en Nederland maar woont in België. Na Dentz, zijn debuut in 1990, publiceerde hij romans die veel bijval oogstten. De heerlijkheid van Julia (1995) werd voor de Gouden Uil Literatuurprijs en voor de Libris Literatuur Prijs genomineerd. Liefdesdood (1999) en Meer dan een minnaar (2010) stonden op de shortlist van de AKO Literatuurprijs, Het verticale strand (2005) op de longlist van Libris. Zijn werken werden in het Spaans, Engels, Frans en Duits vertaald. ‘Oscar van den Boogaard bouwt een meeslepend, verrukkelijk en altijd verbazingwekkend universum op’, schreef Le Monde. Van den Boogaard schrijft toneelstukken voor tg STAN, NTG en het RO-theater. Snobisme voor beginners (2009) werd genomineerd voor de Jan Hanlo Essayprijs Groot. Elke week verschijnt zijn column in De Standaard.

LEZING MET BOEKPRESENTATIE – Ook deze vierde editie van De Nieuwjaarslezingen wordt gepubliceerd bij uitgeverij Luster als een fraai boekje met zwartlinnen kaft, goudopdruk, leeslint, hoogwaardig papier en een afdruk van het handschrift van de meester. Dit boekje wordt feestelijk gepresenteerd meteen na de lezing van Oscar Van den Boogaard. Ook na Nieuwjaar is het te koop bij Het zoekend hert en in de boekhandel. Prijs € 14,95.

Zaterdag 21 december 2013 om 20 uur. Inkom: € 8. Reserveren is verplicht: hetzoekendhert@gmail.com

 

DE MOED OM VERDER TE DENKEN – Mythes en mogelijkheden in het werk van Albert Camus (1913-1960)

Lezingencyclus bij de honderdste geboortedag van een zuiderse denker en schrijver

Bij de honderdste geboortedag van de Frans-Algerijnse schrijver en denker Albert Camus organiseert Het zoekendhert een speciale lezingencyclus, nog aangevuld met een beeldententoonstelling. Op het programma staan drie internationale Camus-specialisten, zoals Prof. Maurice Weyembergh, Dr. Ruud Welten en Prof. Hans Achterhuis, en ook een jonge en groeiende romancier die sterk door het werk van Albert Camus is beïnvloed. De tentoonstelling, Van offer tot revolte, wordt gerealiseerd met aangrijpende werken van de geëngageerde assemblagekunstenaar Camiel Van Breedam.

In de nacht van 4 op 5 januari 1960 komt de Franse schrijver en denker Albert Camus totaal onverwacht om bij een tragisch auto-ongeval. Hij is dan nog maar 46 jaar en op het toppunt van zijn roem. Meer dan een halve eeuw later geldt Albert Camus nog altijd als een van de opmerkelijkste en invloedrijkste intellectuelen van de twintigste eeuw. Hij schreef geen filosofische dissertaties in klassieke zin, maar originele romans, pakkende lezingen en theaterstukken, alsook scherpzinnige essays waarmee hij wilde inspireren én beïnvloeden. Tot zijn voornaamste werken behoren het essay De mythe van Sysiphus (1942), de novelle L’Étranger – De Vreemdeling (1942), de roman La Peste – De Pest (1947), het drama Les Justes – De rechtvaardigen (1949) en de roman La Chute – De val (1956). In De mens in opstand – L’homme révolté (1951) werkt hij filosofische en politieke gedachten uit. Zijn onvoltooide roman De eerste mens – Le premier homme werd in 1994 postuum gepubliceerd.

Programma:

Zondag 15 september 2013 – 11:00

1. De blijvende waarde van een dode schrijver – Prof. em. Maurice Weyembergh

Prof. em. Maurice Weyembergh, internationaal Camus-specialist en auteur van meerdere teksten en boeken over Albert Camus, toont aan dat het gedachtegoed van deze bijzondere kunstenaar en Nobelprijswinnaar voor literatuur uiterst actueel en ook bruikbaar blijft. Aan de hand van een zorgvuldige lectuur laat Maurice Weyembergh de verbanden zien tussen Camus’ letterkundige werk (romans en theaterstukken), zijn filosofische en journalistieke geschriften en zijn politieke ideeën.

Zondag 13 oktober 2013 – 11:00

2. De mythe van Sysiphus en de ervaring van het absurde – Dr. Ruud Welten

‘Er bestaat maar één werkelijk ernstig filosofisch probleem: de zelfmoord’, luidt de eerste zin uit De mythe van Sysiphus van Albert Camus. De Franse denker grijpt terug naar de Griekse mythe van Sysiphus, wiens eeuwigdurende straf erin bestond een rots de berg op te duwen, die naar beneden te zien duikelen en telkens opnieuw te beginnen. Dr. Ruud Welten neemt ons mee in het universum van één van de grondleggers van het absurdisme en focust op diens geloof in een intens beleefd bestaan.

Zondag 17 november 2013 – 11:00 en 15:00

3. De mythe van Prometheus en de hoop op een beter bestaan – Prof. Hans Achterhuis

De Nederlandse topfilosoof Hans Achterhuis promoveerde op het werk van Albert Camus en het geëngageerde denken van deze revolterende auteur blijft hem inspireren. In deze cyclus belicht Prof. Hans Achterhuis het filosofische meesterwerk L’homme révolté (1951), naar het Nederlands vertaald als De mens in opstand. Hij wijst op de voorbeeldkracht van de mythische held Prometheus in dit boek en ook bij andere denkers.

Zondag 8 december 2013 – 11:00

SYNTHESELEZING: De toekomst van de opstandige mens – Over de mogelijkheden van een kunstzinnig denken en zoeken – Jeroen Theunissen

‘Uit het werk van Camus heb ik als jongeman twee zaken geleerd die ik nooit vergeten ben en nooit hoop te vergeten, namelijk dat de absurditeit van het bestaan geen eindpunt maar een vertrekpunt is, en dat de opstandige impuls pas volledig en waardevol is wanneer die gepaard gaat met een diepe menselijke solidariteit’, zegt Jeroen Theunissen. In zijn syntheselezing kijkt deze jonge romancier en dichter naar de toekomstmogelijkheden van de opstandige mens.

De moed om verder te denken. Prijs per lezing: €7. Reserveren verplicht: hetzoekendhert@gmail.com. Meer informatie in het trimestrieel tijdschrift van ons filosofiehuis of op de website van onze gelegenheidspartners van het Vlaams-Nederlands Huis deBuren: www.deburen.be.

 

VAN OFFER TOT REVOLTE – Expo met 7 werken van Camiel Van Breedam

Bij de lezingencyclus Albert Camus – De moed om verder te denken presenteert Het zoekend hert een tentoonstelling met werk van Camiel Van Breedam. De getoonde kunstwerken werden gekozen in functie van hun filosofische uitdrukkingskracht en het verband met het denken van Albert Camus.

De legendarische assemblagekunstenaar Camiel Van Breedam (1936) realiseert een inbreng in zeven clusters, zoals het getal zeven in zijn werk een bijzondere betekenis heeft. Hij kiest voor een selectie van eigen thema’s die aansluiten bij het werk van Camus: de mens in opstand, het actieve schrijverschap, de pest, denken in onzekerheid, de tocht van Sysiphus, de eeuwige vlam, de dubieuze liefde tot de naaste, en het melancholische leven van de ontkerstende mens…

Tijdens een openingsmoment, op zondag 13 oktober 2013 om 13 uur, hield Rik Pinxten, filosoof en antropoloog, een lezing over de indianencultuur in relatie tot het denken van Albert Camus en het werk van Camiel Van Breedam. Etienne Wils, vriend en tekstschrijver van de kunstenaar, leidde in.

Camiel Van Breedam (1936) combineert zijn creatieve vrijheid met een volgehouden discipline. Zo gaat ‘de rode kunstridder’ altijd in het rood gekleed – mede om aan de grijze eentonigheid in de westerse cultuur extra leven te geven. Geboren op de feestdag van de steenbakkers, blijft deze man uit het volk met heel zijn hart verknocht aan de Rupelstreek, waar ooit duizenden werkers met het bakken van klei hun brood moesten verdienen. Vertrekkend vanuit een reële werkelijkheid positioneert hij zich tegenover actuele situaties, maatschappelijke misstanden en de vernedering van de mens. In zijn scheppend werk is Camiel Van Breedam met de wijde wereld verbonden. Hij is het prototype van de anticonformist die met een combinatie van materialen en gerichte ingrepen een revolterende zeggingskracht nastreeft. Zijn werken getuigen van een innig, elegisch karakter dat in de hedendaagse beeldende kunst niet zoveel voorkomt, maar eerder eigen is aan de literatuur. De aangename herinnering van wat men vroeger bezat, komt in spanning met de rouw om het verlies ervan.

Van offer tot revolte. Open van 15-09 tot 22-12-2013, tijdens en na de activiteiten, of op verzoek. Officiële opening op zondag 13 oktober 2013 om 13u, met gratis inkom. Liefst reserveren: hetzoekendhert@gmail.com.

Op zaterdag 19 oktober 2013 presenteren Het zoekend hert en deBuren de première van een heel nieuw project: De Spoorzoekers. Eén na één presenteren we nieuwe werken van zoekende en filosofische reisauteurs. Dit project vormt mee een eerbetoon aan de geëngageerde auteur en essayist Kamiel Vanhole (1954-2008), wiens laatste boek De spoorzoeker heette.

De eerste editie van De Spoorzoekers focust op reisauteur en filosoof Rudi Rotthier (foto), die zijn nieuwste werk, De naakte perenboom. Op reis met Spinoza komt presenteren. Dat boek is het resultaat van een denkproces. Als jonge student las hij een onbegrijpelijk totaalwerk waarin de diepzinnige auteur zich verzette tegen berouw en zich hard maakte voor de idee dat inzicht en vrijheid samenvallen. Die schrijver was Spinoza, het betreffende boek de Ethica.

In De naakte perenboom gaat Rudi Rotthier op zoek naar de betekenis van de gedachten van Spinoza, en naar het land waarin die gedachten vorm kregen, Nederland. De ontdekkingsreis leidt van de bekende woonplaatsen van Spinoza naar Almere (‘de meest spinozistische stad van Nederland’), naar het Zuid-Hollandse Waddinxveen (‘het dieptepunt van het land’), en zo naar Deventer en Zwolle. Terwijl hij reist langs rechte wegen ontwikkelt Rudi Rotthier zijn wellicht kronkelige versie van Spinoza, iemand die de mislukking een kans gaf, en met de mislukking ook de democratie.

Eva Vanhole, dochter van reisschrijver en essayist Kamiel Vanhole, presenteert de nieuwe cyclus vanuit de eigenheid van haar vader. Zij poogt meteen antwoord te geven op een basisvraag: ‘Wat maakt een mens, en bij uitbreiding een schrijver, tot spoorzoeker?’.

Daan Roovers, hoofdredactrice van Filosofie Magazine, becommentarieert vervolgens het nieuwe boek van Rudi Rotthier en geeft tevens antwoord op een trillende vraag: ‘Wat hebben ware denkers nog in Nederland te zoeken?’.

Ten slotte antwoordt Rudi Rotthier op twee heel specifieke vragen: ‘Waarom Spinoza? En waarom moest de perenboom naakt zijn?’.

Rudi Rotthier (1957) is een Vlaamse journalist en schrijver van reisliteratuur. Hij studeerde Musicologie en Filosofie aan de UGent en werkte van 1980 tot 1989 als journalist voor De Morgen. Sindsdien groeide zijn reputatie als auteur van reisboeken en reportages, onder meer voor het weekblad Knack. Sinds 1990 publiceerde hij over zijn reizend bestaan 13 boeken. Met de Britse reisschrijver Redmond O’Hanlon reflecteerde hij over God, Darwin en Natuur (2009). In 2004 ontving hij de Bob den Uyl-prijs, in 2012 de Noord-Zuidpersprijs. De naakte perenboom. Op reis met Spinoza verschijnt bij Atlas Contact.

De Spoorzoekers #1. Zaterdag 19 oktober 2013 om 20 uur. Reserveren verplicht: hetzoekendhert@gmail.com.

 

HET THEATRALE VAN KUNST – Filosofische walk-in-progress in het Middelheimmuseum #4

De vierde editie van onze ‘walk-in-progress’ in het Middelheimmuseum, op zondag 22 september 2013, wordt begeleid door de Nederlandse auteur, kunstkenner en universitair hoofddocent Kees Vuyk, eredirecteur van het Nederlands theaterinstituut. Hij belicht speciaal ‘het theatrale van kunst’.

Dr. Kees Vuyk (1953) is hoofddocent in de media- en cultuurwetenschappen aan de Universiteit van Utrecht. Hij studeerde psychologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam en filosofie aan de Universiteit van Amsterdam, waar hij promoveerde met Homo Volens. Beschouwingen over de moderne mens als willende mens naar aanleiding van Nietzsche en Heidegger (1990). Van 1991 tot 2006 was Kees Vuyk leidinggevende van het Theater Instituut Nederland (TIN). Hij publiceerde onder meer De esthetisering van het wereldbeeld. Essays over filosofie en kunst (1992), De treurnis blijft. Essays over melancholie en verbeelding (1995) en Het menselijk teveel. Over de kunst van het leven en de waarde van kunst (2002). Kees Vuyk co-editeerde vier andere werken over kunst en filosofie en is vast redactielid van Esthetica. Tijdschrift voor Kunst en Filosofie.

Zondag 22 september 2013, vanaf 13 uur in Het zoekend hert, Koninklijkelaan 43, 2600 Berchem-Antwerpen. Prijs: €8. Duur: 2,30 uur. Meer informatie: www.deburen.eu of 0032 473 68 66 65. Reserveren: hetzoekendhert@gmail.com.

 

GWF HEGEL EN DE HUIDIGE WERELDGEEST – Herman van Erp, Karin de Boer, Laurens ten Kate

Met de officiële boekpresentatie van De fenomenologie van de geest (Uitgeverij Boom)

Bij het verschijnen van de eerste integrale Nederlandse vertaling van Die Phänomenologie des Geistes, het hoofdwerk van de Duitse meesterdenker Georg Wilhelm Friedrich Hegel (1770-1831), organiseert Het zoekend hert een unieke lezingencyclus, met de uitmuntende Hegelkenners Prof. em. Herman van Erp, Prof. Karin de Boer en Dr. Laurens ten Kate. In samenwerking met uitgeverij Boom en het Vlaams-Nederlands Huis deBuren.

De Fenomenologie van de Geest wordt een mijlpaal in de filosofische vertaalgeschiedenis van de Lage Landen. Want Hegels meesterwerk werd bewierookt en vervloekt, maar niemand betwist dat het een van de belangrijkste, meest doordachte en tegelijk ingewikkeldste werken is in de westerse filosofie. De eerste integrale vertaling van deze kolos wordt dan ook beschouwd als het filosofisch evenement van het jaar.

Bij deze historische aangelegenheid presenteert uitgever Wouter Van Gils op zondag 7 april 2013 de nieuwe Hegelpublicatie in Het zoekend hert, als primeur voor België. Dat is meteen de start van een drieledige lezingencyclus met volgend programma:

Zondag 7 april 2013 – 11:00

THESE: De waarheden van Hegel

Prof. Herman van Erp – Een toegangsweg naar het systeemdenken

 

Zondag 5 mei 2013 – 11:00

ANTITHESE: Het negatieve bij Hegel

Prof. Karin de Boer – De wereldgeschiedenis: tragedie of dialectiek?

Zondag 2 juni 2013 – 11:00

SYNTHESE: De toekomst van Hegel

Dr. Laurens ten Kate – Het moderne leven als veelvormig offer

De lezingencyclus Hegel en de huidige wereldgeest vindt plaats op de eerste zondagen van april, mei en juni 2013, telkens om 11 uur. Prijs voor de volledige cyclus: €20. Prijs per lezing: €7. Reserveren verplicht: hetzoekendhert@gmail.com. Wie op zondag 7 april 2013 één van de gepresenteerde boeken koopt, krijgt meteen het entreegeld terug.

 

DE DIALECTISCHE SPANKRACHT VAN HET MINIMALISME – Beeldhouwer Jan Dries en GWF Hegel

Van zondag 07 april tot en met zondag 02 juni 2013 organiseert het filosofiehuis ook een begeleidende tentoonstelling met beeldhouwwerk van de Vlaamse modernist Jan Dries, inmiddels bijna 88 jaar. De getoonde werken werden gekozen in functie van hun filosofische uitdrukkingskracht en het al dan niet vermeende verband met het denken van Hegel.

Decennialang creëerde Jan Dries (Mol, 1925) zuivere vormen in natuursteen, waarmee hij aan het raadsel van het licht extra dimensies gaf. Zijn gebalanceerde beelden stralen evenwicht, harmonie en sobere gratie uit. In  hun abstracte eenvoud onttrekken ze zich aan het natuurgetrouwe, zodat enkel essentiële ideeën resteren – soms dialectisch met elkaar in spanning.

Jan Dries werd gelieerd aan de Zerobeweging en de Nulgroep maar zijn pure sculpturen verwierven roem op eigen kracht. Tot zijn bekendste realisaties behoren Het Kosmische Middelpunt(1962), Tussen beiden (1984) en Lichtbalans (2005). Doorgaans is het werk van Jan Dries open en onvatbaar, helder van vorm. De interpretaties blijven vrij, maar de harmonieuze spanning tussen volume, ruimte en licht daagt de kijker uit om standpunt in te nemen. De zichtbare fenomenen en hun schaduwen roepen ideeën op die niet met een eenvormige, vaste respons kunnen worden beantwoord. Hegeliaans in essentie. Want een zekere/onzekere afstand en een bepaalde/onbepaalde tijd voor reflectie blijven gewenst.

Open tijdens de activiteiten en op verzoek. Officiële opening op zondag 05 mei 2013 om 13u, met gratis inkom. Liefst reserveren: hetzoekendhert@gmail.com.

 

HET  DIALECTISCHE DENKEN EN HET ONVOORSPELBARE VAN KUNST – Arthur D’ Ansembourg

Tot en met zondag 2 juni 2013 exposeert Het zoekend hert beeldhouwwerk van de Vlaamse modernist Jan Dries (°1925), mede in het kader van de Hegelcyclus. Tijdens een officieel openingsmoment, op zondag 5 mei om 13 uur, houdt de Nederlandse denker, docent en kunstkenner Arthur d’ Ansembourg een filosofische lezing over ‘Het dialectische denken en het onvoorspelbare van kunst’.

In een doordachte bespiegeling schenkt Arthur  d’ Ansembourg aandacht aan Hegels kunstopvatting en focust hij op het getoonde werk van Jan Dries: zuivere vormen in natuursteen, waarmee de kunstenaar aan het raadsel van het licht extra dimensies heeft gegeven. Deze gebalanceerde beelden stralen evenwicht, harmonie en sobere gratie uit. In hun abstracte eenvoud onttrekken ze zich aan het natuurgetrouwe, zodat enkel essentiële ideeën resteren – vaak dialectisch met elkaar in spanning. Vraag is of dit werk ook een andere, onvoorspelbare dimensie bevat.

Arthur d’ Ansembourg is een Nederlandse filosoof met Belgische roots. Hij studeerde filosofie aan de Universiteit in Amsterdam, daarna in München. Later was hij als onderzoeker en docent verbonden aan de Universiteit Tilburg. Sinds 2002 is hij werkzaam in het volwassenenonderwijs en geeft hij cursussen esthetica en kunstfilosofie. De jongste jaren coördineert hij de opleidingen in de kunstfilosofie aan de Internationale School voor Wijsbegeerte (ISVW) in Leusden.

Zondag 05 mei 2013 om 13 uur. Het zoekend hert, Koninklijkelaan 43, 2600 Berchem-Antwerpen. Gratis inkom. Reserveren verplicht: hetzoekendhert@gmail.com.

 

HET NATUURLIJKE IN DE KUNST – Filosofische walk-in-progress in het Middelheimmuseum #3

De derde editie van onze ‘walk-in-progress’ in het Middelheimmuseum, op zondag 21 april 2013, wordt begeleid door de dichteres Annie Reniers, voormalig hoogleraar in de Esthetica en Kunstfilosofie. Met onze gelegenheidspartners van het Vlaams-Nederlands Huis deBuren streven we in dit project immers naar een evenwicht tussen Nederlanders en Belgen, op termijn ook naar een verdedigbare balans tussen mannen en vrouwen.

Annie Reniers (°1941) is een Brusselse schrijfster en dichteres, die zowel in het Nederlands als het Frans publiceerde. Ze studeerde Germaanse filologie en filosofie aan de Vrije Universiteit Brussel, waar ze later Esthetica en Hedendaagse Kunstgeschiedenis doceerde. Van 1965 tot 1977 verbleef ze in Rome. Ze debuteerde in 1964 met de dichtbundel Het ogenblik. In 1976 werd ze de eerste laureate van de driejaarlijkse Hugues C. Pernathprijs voor haar bundel Nieuwe geboorte. In haar gedichten wordt ze beïnvloed door de zijnsfilosofie van Martin Heidegger en in haar denken leeft een hoge mate van abstractie. Naast poëzie schrijft ze ook filosofische essays.

Zondag 21 april 2013, vanaf 13 uur in Het zoekend hert, Koninklijkelaan 43, 2600 Berchem-Antwerpen. Prijs: €8. Duur: 2,30 uur. Voor meer informatie: www.deburen.eu – www.middelheimmuseum.be. Reserveren: hetzoekendhert@gmail.com.

 

IETS NIET – Filosofische theatervoorstelling. Van Roy Aernouts en Bert Haelvoet. Try-out.

Kan een onsuccesvol leven even mooi of zelfs mooier zijn als een leven dat succesvol is? Is het wel echt beter spijt te hebben van iets wat je wel gedaan hebt dan spijt te hebben van iets wat je niet gedaan hebt? Wat is het verschil tussen Iets en Iets Niet? Dat zijn de vragen die gesteld doch mogelijk niet beantwoord worden in ‘Iets Niet’, een absurde dialoog die over Iets gaat. Maar dan Niet. Zoiets.

De theatertalenten Roy Aernouts en Bert Haelvoet leerden elkaar kennen op de Studio Herman Teirlinck, waar ze afstudeerden in 2002. Sindsdien maakten ze samen voor het Paleis onder meer de voorstellingen Het Appartement en De matchboks Trilogie. De jongste jaren speelde Bert Haelvoet bij theatergezelschappen als Tg STAN, Het Zesde Bedrijf en De Roovers en in films zoals De helaasheid der dingen. Roy Aernouts toerde met zijn geroemde voorstellingen De Parabel van het probleem en Alles Altijd en Overal. In 2013 komen hun wegen weer samen. Drie weken lang repeteren ze in filosofiehuis Het zoekend hert en de laatste dag – zondag 14 april 2013 – experimenteren ze met publiek.

Iets niet. Try-out in kamerversie. Voor maximaal 30 toeschouwers. In Het zoekend hert ° The searching deer, Koninklijkelaan 43, 2600 Berchem-Antwerpen. Op zondagnamiddag 14 april 2013 om 15 uur. Inkom: €7. Reserveren verplicht: hetzoekendhert@gmail.com.

 

BOEKENPRESENTATIE JANNAH LOONTJENS – Een  filosofie van het schrijverschap

Van de Nederlandse schrijfster en dichteres Jannah Loontjens verschenen zopas bij uitgeverij Ambo zowel haar nieuwste dichtbundel Dat ben jij toch als haar eerste non-fictieboek: Mijn leven is mooier dan literatuur. Op donderdagavond 28 maart 2013 presenteerde ze beide werken in Het zoekend hert, in primeur voor de Lage Landen. De officiële onthulling werd voorafgegaan door een lezing van Jannah Loontjens over Een filosofie van het schrijven.

In Mijn leven is mooier dan literatuur. Een kleine filosofie van het schrijverschap houdt Jannah Loontjens een persoonlijke en filosofische zoektocht over schrijverschap in deze tijd. Bijvoorbeeld over de dwang van originaliteit, een fenomeen van vandaag, want dat is niet altijd zo geweest. Iedereen wil uniek zijn, origineel. Of over zaken als een deadline en het writersblock. Wanneer Proust bijvoorbeeld een periode van niet-schrijven had, waarin hij nadacht over een boek, dan was dat gewoon een periode van niet-schrijven maar denken. Tegenwoordig zou men dat een writersblock noemen.

Jannah Loontjens (1974) is schrijfster, dichteres en filosoof. Ze promoveerde aan de Universiteit van Amsterdam als literatuurwetenschapster. In 2002 publiceerde ze de dichtbundel Varianten van nu, daarna verscheen Het ongelooflijke krimpen (2006). In 2007 debuteerde ze als romanschrijfster met Veel geluk. Haar enthousiast ontvangen roman Hoe laat eigenlijk (2011) werd genomineerd voor de Halewijn literatuurprijs. Ze doceert literatuurtheorie en literair schrijven aan de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten en ArtEz.

‘Loontjens is behept met een scherp psychologisch inzicht’ – Trouw

‘Eigenzinnig en uitdagend’ – De Morgen

‘Een fijnzinnig observator’ – De Groene Amsterdammer

 

DE EEUWIGE STRIJD VAN EROS – Met Selm Wenselaers, Dimitri Goossens, Suzanne Grotenhuis

De filosofische lezingencyclus Eros en de kwetsbare mens, naar aanleiding van de honderdste geboortedagen van Louis Paul Boon en Leopold Flam, werd afgerond met een superieure synthese. Drie jonge denkers focusten één na één op de innerlijke erotische spanningen in de mens.

Historicus en auteur Selm Wenselaers verwees naar de strijd bij L.P. Boon tussen persona en schaduw. Wat willen we zijn – en wat zijn we in werkelijkheid? Hij volgde het denkspoor van Carl Gustav Jung die anima en animus onderscheidde – de strijd tussen het vrouwelijke en het mannelijke – maar bracht vooral een persoonlijke beschouwing. Filosoof en historicus Dimitri Goossens sprak over de sacrale ervaring van het schokkende in kunst en realiteit, de representaties van de dood en de rol van het lichamelijke daarin. De Vlaams-Nederlandse actrice Suzanne Grotenhuis verhaalde met een bijzondere theatrale monoloog over de eeuwige strijd van Eros – met een geliefde van Casanova in de hoofdrol.

De eeuwige strijd van Eros vond plaats op zaterdag 23 februari 2013.

 

EROS EN DE KWETSBARE MENS – Over gepassioneerd denken & geperverteerd verlangen

Filosofische lezingencyclus bij de 100ste geboortedagen van Leopold Flam en Louis Paul Boon

Mede naar aanleiding van de honderdste geboortedagen van schrijver Louis Paul Boon (1912-1979) en filosoof Leopold Flam (1912-1995) presenteert filosofiehuis Het zoekend hert ° The searching deer de tiendelige filosofische lezingencyclus ‘Eros en de kwetsbare mens – Over gepassioneerd denken & geperverteerd verlangen’.

Met onder meer Prof. Hubert Dethier, Marja Pruis, Prof. Else Walravens, Tinneke Beeckman, Mark Wildschut, Peter Venmans, Marc De Kesel, Prof. Ger Groot en Prof. Veronica Vasterling.

1 – Leopold Flam en de roeping van de eros | Zondag 18 maart 2012 |

2 – Louis Paul Boon en de eenzame kunstenaar | Zondag 22 april 2012 |

3 – Søren Kierkegaard en de onmogelijke liefde | Zondag 20 mei 2012 |

4 – Sigmund Freud en het primaire driftleven | Zondag 24 juni 2012 |

5 – Martin Heidegger en de verborgen relaties | Zondag 16 september 2012 |

6 – Hannah Arendt en het gepassioneerde denken | Zondag 21 oktober 2012 |

7 – Georges Bataille en de liefde tot de dood | Zondag 18 november 2012 |

8 – Jean-Paul Sartre en het andere lichaam | Zondag 16 december 2012 |

9 – Simone de Beauvoir en de tweede sekse | Zondag 20 januari 2013 |

10 – Connie Palmen en de wetten van de liefde | Zondag 17 februari 2013 |

Eros en de kwetsbare mens is een project van Het zoekend hert ° The searching deer. In hechte samenwerking met het Vlaams-Nederlands Huis deBuren (www.deburen.eu) en  gelegenheidspartners zoals ASP (Academic and scientific publishers), Arbeiderspers en Atlas.

Alle lezingen van deze cyclus vinden plaats in Het zoekend hert ° The searching deer, Koninklijkelaan 43, 2600 Berchem – Antwerpen. Telkens op zondag, van 11:00 tot 12:30 uur. Prijs per lezing: €7 – Reserveren verplicht: hetzoekendhert@gmail.com

 

LED IT BLEED | LEED IN BEELD – Wisselende beelden van Monique Donckers

 

VROUWELIJKE FILOSOFEN. EEN HISTORISCH OVERZICHT – Met Karen Vintges en Annemie Halsema

Op zondag 1 april 2012 presenteerde uitgeverij ATLAS het bijzondere boek Vrouwelijke filosofen: Een historisch overzicht, in filosofiehuis Het zoekend hert ° The searching deer – en dit in primeur voor de Lage Landen. Met lezingen door coauteurs Dr. Annemie Halsema en Dr. Karen Vintges, alsook een kritisch betoog door een tegenspreker: Dr. Tim De Mey.

Waarom komen vrouwelijke denkers in curricula, universiteitscursussen en overzichtswerken zo weinig aan bod? Door de eeuwen heen hebben talloze vrouwen zich verdiept in een veelheid aan filosofische thema’s, maar vaak zijn deze denkers onzichtbaar gebleven. Van de twaalfde-eeuwse filosofe Hildegard van Bingen zullen velen wel hebben gehoord, maar wat van haar tijdgenote Mechtild van Magdeburg? Uit recentere tijden is Hannah Arendt wereldberoemd geworden, maar de namen Gloria Anzaldúa en Werewere Liking zullen wellicht alleen de specialisten bekend in de oren klinken. Uitgesloten van officiële instellingen namen vele vrouwelijke denkers hun toevlucht tot andere vormen van filosofie bedrijven, zoals briefwisselingen. En dat levert een onschatbare rijkdom aan filosofische bronnen op, zoals dit boek laat zien.

In het boek Vrouwelijke filosofen: een historisch overzicht wordt werk van 69 vrouwelijke denkers uit 25 eeuwen bij elkaar gebracht; van de Oudheid tot onze eeuw; van islamitische en katholieke mystica’s, een achttiende-eeuwse Nederlandse logica tot een Nigeriaanse politiekfilosofe. Het boek telt 416 pagina’s en kost € 49,95. ISBN: 9789045007687.

PROGRAMMA: Welkomwoord – Presentatie van het boek door coauteur Dr. Annemie Halsema, universitair docent genderstudies aan de faculteit Wijsbegeerte van de Vrije Universiteit Amsterdam– Kritische beschouwing door tegenspreker Dr. Tim De Mey, assistent professor aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam en voormalig gastdocent aan de UGent – Wederwoord en synthese door Dr. Karen Vintges, filosofisch auteur en docent aan de Universiteit van Amsterdam – Receptie en gelegenheid tot signeren.

 

STREVEN NAAR HET WARE LEVEN – Filosofische lezingencyclus over actieve levenskunst

Met Joep Dohmen, Jan Geurtz, Stine Jensen, Coen Simon, Jenny Slatman, Judith Uyterlinde, Sebastien Valkenberg, David Mulder en Hans Achterhuis.

 

Wat is het ware leven? En hoe realiseer je zo’n waarachtig bestaan? Moet een waar leven geslaagd zijn – of zou bij uitstek een gehavend bestaan waarachtig zijn? Zulke vragen kregen een antwoord in onze lezingencyclus Streven naar het ware leven. Op het programma stonden mee van de interessantste filosofen uit de Lage Landen, met thema’s die geestelijk inspireren en toch altijd uit het actieve leven gegrepen zijn:

1 – Het leven als kunstwerk, door de tijd heen – Prof. Joep Dohmen | Zondag 03-04-2011 |

2 – Verslaafd aan liefde – Over het zoeken naar zelfaanvaarding – Jan Geurtz | Zondag 17-04-2011 |

3 – Op zoek naar ‘echte’ vrienden – Dr. Stine Jensen | Zondag 15-05-2011 |

4 – Waarom we ons ‘echte’ zelf zoeken, maar niet vinden – Coen Simon | Zondag 19-06-2011 |

5 – Werken aan ons ‘eigen’ vreemde lichaam – Dr. Jenny Slatman | Zondag 25-09-2011 |

6 – Het zompige moeras van moederlijke gevoelens – Judith Uyterlinde | Zondag 16-10-2011 |

7 – Het ware leven is niet voor bange mensen – Sebastien Valkenberg | Zondag 20-11-2011 |

8 – De zoektocht naar een excuus om te falen – David Mulder | Zondag 18-12-2011 |

9 – Het ware leven, tussen utopie en realiteit – Prof. Hans Achterhuis | Zondag 22-01-2012 |

Streven naar het ware leven was een project van filosofiehuis Het zoekend hert ° The searching deer. In hechte samenwerking met het Vlaams-Nederlands Huis deBuren (www.deburen.eu) en onze gelegenheidspartners Uitgeverij Ambo/Anthos en Stichting Lezen. Voor meer informatie…

 

PARADIJS DE HOEK OM – Mens tussen dier en god – Met en door Greg Houwer

Als bekroning van onze lezingencyclus ‘Streven naar het ware leven’ presenteerde Het zoekend hert ° The searching deer op zaterdag 4 februari 2012 een denk- en luisteravond door de jonge filosoof, romancier en muzikant Greg Houwer. Over persoonsidentiteit en zelfbewustzijn. Over de mens als tussenwezen. Over de zoektocht naar het paradijs, ergens om de hoek, misschien?

De mens is een dier. Maar niet zomaar een dier. De mens is bovenal een verlangend en sociaal dier. Hij neemt geen genoegen met het aardse hier en nu, maar heeft ook nood aan een hemel, als een dak boven het hoofd, aan een niet-hier en niet-nu waar hij, rechtopstaand, naar kan reiken. Door in te gaan op de sociale structuur van onze menselijke geest en daarmee het (eventuele) verschil af te tasten met andere dieren legde Greg Houwer uit hoe dit komt. Aan de hand van Louis Paul Boons intrigerende roman De Paradijsvogel gaat hij daarna in op de implicaties. Samen met Boon liet Greg Houwer zien dat de mens een gespleten tussenwezen is en toont hij dat de spanning tussen natuur en cultuur, het eigene en het vreemde, het individuele en het gemeenschappelijke menselijk, al te menselijk is.

De lezing werd afgewisseld met levende rockmuziek en eigen literair werk. Playlist: Ca marchera aussi sans moi – Classed File – It’ all over now – Sauna Planet – I want you but only forever – Paradox – Make my day – Lovetime Anytime – Looking for a woman with balls – Léa (van Louise Attaque).

Greg Houwer (Gregory De Vleeschouwer, 1980) is schrijver, filosoof en singer-songwriter. Hij promoveerde in 2010 aan de K.U.Leuven met een proefschrift over persoonsidentiteit. Intussen verschenen: Ik, Mezelf en Wij: Over de Constructie van onze Identiteit (2011), Into the White: Kafka and his Metamorphoses (2010) en Getekend door het Lichaam (2011). Recent publiceerde Greg Houwer in eigen beheer De ark van Birsa (2011). Meer info: http://greghouwer.wordpress.com.

 

 

 

Op zondag 17 april 2011 werd in Het zoekend hert ‘Ecce Homo’ ingehuldigd, een nieuw fotografisch drieluik van kunstfotograaf en filosoof Marc Schoeters.

 

Het triptiek van Marc Schoeters werd tijdens de inhuldiging door de fotograaf zelf toegelicht. Voor latere bezoekers is er van zijn hand een bijzonder statement in een flyer, die mag worden meegenomen. Uit de gelegenheidsbiografie van de fotograaf/dichter/filosoof: “Marc Schoeters is in 1957 in Antwerpen geboren. Kijkt zich sindsdien de ogen uit. Vanaf zijn zevende probeert hij de wereld in beelden vast te leggen. Fotografeert mensen, dieren, steden en natuur. Houdt van de kleuren en vormen van nat zeezand. Verbleef op Sumatra (Indonesië) om er orang-oetans in het wild te fotograferen. Woonde een tijd in Porto (Portugal) om er portretten van het straatleven te maken. Hield een aantal tentoonstellingen – onder andere in Wimereux en Boulogne-sur-Mer. Leest alleen nog poëzie.”

De ‘Ecce Homo’ van Marc Schoeters wordt in het filosofiehuis aan de wand geëxposeerd, minstens tot 15 maart 2012, voornamelijk tijdens de zondaglezingen en avondactiviteiten.

 

FREE SPIRITS FROM BRAZIL – I – Close encounters with Veronica Stigger, Daniel Galera & Alice Ruiz

Op zaterdag 15 oktober 2011 bracht Het zoekend hert het avondvullende programma ‘Free spirits from Brasil’, in het kader van Europalia. Het hoofdprogramma bestond uit spirituele presentaties van en door de Braziliaanse auteurs Veronica Stigger, Daniel Galera en Alice Ruiz. Met speelse voordrachten en muziek rond het thema ‘vrijheid en diversiteit’.

Alma De Walsche van MO*magazine presenteerde eerst en vooral het verhaal van de Belgische auteur Marcel Grauls. Deze journalist, auteur en literatuurkenner publiceerde in 1980, onder het pseudoniem H. Ter-Nedden, het eerste Nederlandstalige boek over Latino-literatuur: Uit de bek van de hel. Schrijvers in Latijns-Amerika (Kritak, 1980). Dertig jaar later bracht Marcel Grauls een boeiende en smaakvolle getuigenis naar voor. Waar kwam die hype toen vandaan? Was dat een spirituele, filosofische of zelfs – we hebben het over de jaren 70 – politieke revolutie? Maar ook: zijn er bijzondere, actuele trends die hedendaagse Europese lezers kunnen interesseren?

Drie Braziliaanse auteurs brachten vervolgens een spontaan programma rond hun eigen en elkaars werk: schrijfster en journaliste Veronica Stigger, auteur en uitgever Daniel Galera, dichteres en liedjesschrijfster Alice Ruiz (zie foto). Met interviews, voordrachten en spontane muzieksessies.

Free spirits from Brasil was een project van Het zoekend hert ° The searching deer, in samenwerking met europalia.brasil en onze gelegenheidspartner MO*magazine (www.MO.be).

 

FREE SPIRITS FROM BRAZIL – II – Close encounters with Leonardo Boff

Het tweede deel van ‘Free spirits from Brazil’, ons filosofisch en spiritueel evenement in het kader van europalia.brasil, bestond normaal uit een lezing door de Brazilaanse bevrijdingstheoloog Leonardo Boff, bekend vanwege zijn pleidooi voor de rechten van de armen en de uitgeslotenen. Op zondag 13 november zou hij komen spreken over ‘Harmony in variety’. Tot onze diepe spijt konden wij niet anders dan melden dat deze lezing niet zou doorgaan. De gezondheidstoestand van de vermaarde filosoof en bevrijdingstheoloog maakte het reizen volledig onmogelijk. Wij wensen Leonardo Boff alvast het allerbeste toe.

Leonardo Boff (Concórdia, 1938) is theoloog, filosoof, schrijver en ecologist. Hij was betrokken bij de eerste uitingen van verontwaardiging over de ellende en het marginaliseren. Zijn geloofspreken lagen mee aan de oorsprong van de Latijns-Amerikaanse bevrijdingstheologie. Leonardo Boff formuleerde een nieuw Latijns-Amerikaans perspectief in zijn standaardwerk Rechten voor Leven en de middelen om dat waardig te houden. Hij bekritiseerde de onderdrukkende rol van de rooms-katholieke kerk in de gemeenschappen waarin ze aanwezig was. In 1985 werd hem door de Congregatie voor de Geloofsleer, geleid door de toenmalige kardinaal en huidige paus Joseph Ratzinger, voor een jaar het zwijgen opgelegd vanwege zijn boek Kerk: Charisma en Macht. Toen Rome in 1992 opnieuw met zwijgplicht dreigde om te voorkomen dat hij deel zou nemen aan Eco-92 in Rio de Janeiro, besloot Leonardo Boff het priesterschap vaarwel te zeggen. Het grootste deel van zijn leven was hij werkzaam als professor theologie, ethiek en filosofie in Brazilië en als spreker in vele universiteiten in de wereld. Hij schreef meer dan 60 boeken, die vertaald zijn in de belangrijkste wereldtalen. In 2001 werd hij in Zweden geëerd met de Right Livelihood Award, de alternatieve Nobelprijs.

 

 

 

 

 

 

 

SARTRE ZEGT SORRY – Filosofisch kamertheater met Laura van Dolron en Steve Aernouts

 

Op vrijdag 9 september 2011 presenteerde Het zoekend hert in de benedenruimte van het filosofiehuis een speciale kamerversie van Sartre zegt sorry. Deze filosofische theaterproductie werd zowel geselecteerd voor het Nederlands Theater Festival 2011 als voor het Theaterfestival Vlaanderen.

Sommige meisjes vallen op de verkeerde mannen, Laura van Dolron valt op de verkeerde filosofen. Een keer per jaar komt de beroemde filosoof Jean-Paul Sartre (1905-1980) Laura opzoeken om haar te verblijden met gedachten over vrijheid en verantwoordelijkheid. Maar dit keer loopt het anders. Sartre staat niet op uit zijn graf om Laura streng toe te spreken, maar om zijn excuses aan te bieden. De meester-denker moet iets rechtzetten.

In Sartre zegt sorry snijdt stand-up philosopher Laura van Dolron op lichtvoetige wijze grote thema’s aan waarbij ze zichzelf en het publiek niet spaart. Mensen die komen om te denken, brengt zij aan het lachen en mensen die willen lachen, zet zij aan het denken. Steve Aernouts, haar mannelijke muze en de meest eigenwijze acteur die ze kent, werd Jean-Paul Sartre.

 

STILL SEARCHING AT 70 – De spirituele zoektocht van Bob Dylan – Patrick Roefflaer + New Rising Sun

De programma’s van filosofiehuis Het zoekend hert ° The searching deer besteden niet enkel aandacht aan tradities en nieuwe ontwikkelingen in de filosofische levenshouding, maar ook aan kruisverbanden met artistieke disciplines. De 70ste verjaardag van de Amerikaanse troubadour, componist, dichter, denker en levenskunstenaar Bob Dylan, op 24 mei 2011, kreeg daarom volle aandacht. Meer bepaald in het voorafgaande weekend, op zaterdag 21 mei 2011.

Het zoekend hert, uitgeverij epo en auteur Patrick Roefflaer (‘Bob Dylan in de studio’, 2011) vergastten onze bezoekers op een doordachte en gevoelsmatige trip door leven en werk van deze enigmatische dichter en denker. Op het programma stond een verhaal met een overvloed aan geluiden, beelden en fijne getuigenissen . De voordracht werd gevolgd door het sprankelende geluid van jonge en sublieme epigonen: New Rising Sun. Lees meer…

Programma:

19.00: DE MAGISCHE BRONNEN VAN ‘HIS BOBNESS’ – Insprirerende achtergrondmuziek uit de jaren ‘20-‘50
20.00-21.30: DYLANOLOOG PATRICK ROEFFLAER – Over de mens en zijn muziek, aan de hand van 20 essentiële opnames
22.00-23.00: LIVE-OPTREDEN VAN ‘NEW RISING SUN‘ – Geïnspireerde muziek en eigen nummers van een band met toekomst.

 

 

AANTEKENINGEN UIT HET ONDERGRONDSE (F.M. Dostojevski) – Filosofisch theater van SKaGeN

Het zoekend hert ° The searching deer participeerde onlangs weer aan twee filosofische theaterproducties: Herinneringen uit het Ondergrondse van F.M. Dostojevski, door SKaGeN, en een herneming van Berckmans, door DeTijd. Speciaal op ons verzoek hielden acteurs en regisseur een fijnzinnige, filosofische nabespreking.

Donderdag 12/05/2011, 20.30u. In Aantekeningen uit het Ondergrondse doet het gecrispeerde, chagrijnige hoofdpersonage personage niets anders dan denken. Zozeer zelfs dat hij niet meer tot handelen in staat is. Op de zompige bodem van zijn redeneringen komt hij altijd hetzelfde tegen: het radeloze verlangen om door een liefdevol iemand te worden gered.

Clara van den Broek bewerkte de novelle van de Russische grootmeester Fjodor M. Dostojevski (1821-1881) tot een pakkende, hedendaagse voorstelling. Muziek en spel: Harald Austbø. Productie: SKaGeN i.s.m. DeTijd.

 

BERCKMANS – Filosofisch theater van DeTijd

Woensdag 27/04/2011, 20.30u. De onvergelijkbare schrijver en mastermind J.M.H. Berckmans slaagt er met zijn donkere verhalen vol vrolijke klanken in lezers, luisteraars en nu ook theaterbezoekers diep te fascineren. Voor de voorstelling Berckmans liet acteur Jurgen Delnaet zich overmeesteren door het hele werk van de Antwerpse ‘chroniqueur van de zelfkant’.

Berckmans’ fenomenale fictie is van een talige bodemloosheid en klinkt als bezwerende jazz, rock ’n roll en grunge. Beklijvend werk van een vuurspuwer met woorden en klanken. De filosoof uit de richel die ellende en schoonheid in een authentieke taal tot verbinding brengt.

 

HET PLEZIER VAN HET ZOEKEN. FILOSOFIE TEGEN DE ANGST – Boekpresentatie met Prof. Rik Pinxten

Uitgeverij Houtekiet presenteerde op zondag 27 februari 2011 het nieuwste boek van Professor Rik Pinxten: Het plezier van het zoeken. Filosofie tegen de angst. Waar kon deze boekpresentatie beter gebeuren dan in filosofiehuis Het zoekend hert zelf?

Een bemoedigend woord van uitgever Leo De Haes en de bijdrage van ’tegenspreekster’ Ivana Ivkovic – politiek filosofe – vormden voor Rik Pinxten de ideale aanloop voor een lezing over de uitdagingen waarmee de actieve, denkende mens wordt geconfronteerd. Zoals de creatieve gedachten van Rik Pinxten tijdens zijn mondelinge uiteenzetting, dragen ook zijn reflecties in dit nieuwe boek een positieve boodschap uit: ‘Het richt zich tot de talloze actieve burgers die willen samenwerken om de aarde en de mensheid leefbaar en kwaliteitsvol te houden’. Lees meer…

‘Het plezier van het zoeken. Filosofie tegen de angst’ verscheen bij uitgeverij Houtekiet (Linkeroever Uitgevers). Prijs: €18,50.

 

HET DOORGEDREVEN DENKEN VAN DESCARTES – Met Laurens ten Kate, Erik-Jan Bos en Han van Ruler

Uitgeverij Boom in Amsterdam publiceert sinds het najaar van 2010 het verzameld werk van ‘de vader van het moderne denken’ in Nederlandse vertaling. Acht banden, met vrijwel het complete wijsgerige en wetenschappelijke werk van René Descartes in chronologische volgorde en een selectie van de correspondentie. Deze Descartes bibliotheek bevat veel nooit vertaald werk. Ze wordt bezorgd door de internationale Descartes-experts Erik-Jan Bos (Universiteit Utrecht) en Han van Ruler (Erasmus Universiteit Rotterdam), daartoe gestimuleerd door fondsredacteur filosofie, Laurens ten Kate. Deze drie gespecialiseerde maar toch ook wereldwijze filosofen introduceerden het denken en werk van René Descartes, één na één, in filosofiehuis Het zoekend hert ° The searching deer. Op het programma:

1 – Wie was René Descartes? – Dr. Erik-Jan Bos – Zondag 21 november 2010 om 11:00. Lees meer…

2 – De actualiteit van Descartes – Prof. Han van Ruler – Zondag 19 december 2010 om 11:00. Lees meer…

3 – Het antwoord van Peter Sloterdijk – Dr. Laurens ten Kate – Zondag 16 januari 2011. Lees meer…

Bij Uitgeverij Boom verschenen tot heden drie banden van de achtdelige Bibliotheek Descartes: I. Regels om richting te geven aan het verstand – en ander vroeg werk, II. De wereld – De mens, III: Over de Methode – Essays.

 

 

DE NIEUWJAARSLEZING – Met Bernard Dewulf (Libris Literatuurprijs 2010)

Op de eerste zondag van 2011 pakte Het zoekend hert ° The searching deer uit met een bijzondere primeur: De Nieuwjaarslezing. Onze eerste genodigde was Bernard Dewulf: gelauwerd dichter, filosofisch columnist en subtiel chroniqueur, maar ook essayist van bijzondere bespiegelingen over kunst en waarneming. Samen met hem gingen we het nieuwe decennium in, mét een nieuwjaarsdrink. Lees meer…

Deze eerste Nieuwjaarslezing van en in Het zoekend hert verscheen nadien grotendeels in dagblad De Standaard, onder de titel: Trekvogels in de mist. Inmiddels werd de integrale tekst gepubliceerd in de boekenserie De Nieuwjaarslezingen, een initiatief van Het zoekend hert en uitgeverij Luster.

 

WITTGENSTEIN / BERCKMANS / BENJAMIN ADORNO – Filosofisch theater van DeTijd

Van 26 tot en met 28 oktober 2010 participeerde filosofiehuis Het zoekend hert ° The searching deer in drie filosofische toneelvoorstellingen van theater De Tijd: Wittgenstein, Berckmans en Benjamin Adorno. Drie belevingsavonden tegen een gunstig tarief, met telkens – speciaal voor ons filosofiehuis – een bijzondere nabespreking met regisseur en acteurs, Lucas Vandervost en Jurgen Delnaet, over filosofie, theater en engagement. In samenwerking met het geëngageerde cultuurhuis Rataplan, in Borgerhout. Lees meer…

 

 

DE MODDEREN MENS – Feestelijk openingsweekend

In het eerste weekend van september 2010 vierde Het zoekend hert ° The searching deer zijn officiële geboorte met een feestelijk totaalgebeuren. Centraal thema was ‘de’ moderne mens van de jaren twintig tot vandaag en morgen.

Op het driedaagse feestprogramma optredens van ’t Schoon Vertier, Radio Modern en Heleen Suiker, een openingsact van stadsdichter Peter Holvoet-Hanssen, feestmuziek van Eklektric Moose en lezingen van Francis Strauven, Peter Theunynck, Geert Buelens, Harold Polis, Sofie Sap, Johan Sanctorum en Joke J. Hermsen. Lees meer…

 

DE GODVERLOREN ZONDAGEN – Over het zoeken naar verlichting

In afwachting van de officiële opening liep in ons filosofiehuis al een gewaardeerde lezingencyclus – De godverloren zondagen – ‘over het zoeken naar verlichting’, elke eerste zondag van de maand, van september 2009 tot juni 2010.

Op het zeer gesmaakte programma stonden lezingen van jonge en al ietwat oudere filosofen, zoals Tanny Dobbelaer, Annette Van der Elst, Hella Van den Elshout, Frank Meester, Maarten Meester, Jan den Boer, Vanno Jobse, Eva Vanhole en Prof. Jean Paul Van Bendegem. Lees meer…

 

BIJKOMEND AANBOD

PHILOSOPHY AND OVERNIGHT SENSATIONS – In woord en beeld

Het zoekend hert ° The searching deer presenteert bij voorkeur prikkelende activiteiten waarin het nachtelijke denken doorschemert: het poëtische, muzikale, kunstzinnige. Ons gastenverblijf staat open voor schrijvers, denkers en cultuurliefhebbers. De cd-collectie varieert van de nocturnes van Chopin tot de ‘over-nite sensations’ van Frank Zappa, maar ook filosofische producties zoals ‘Hermann Heidegger liest Hölderlin’. De dvd-collectie bevat films van Federico Fellini, Ingmar Bergman, Stanley Kubrick, Mike Leigh, David Lynch en andere sensitieve regisseurs. Blijft natuurlijk de vraag of deze cultuurproducten de concurrentie aankunnen met het aanbod van het nabijgelegen Middelheimpark en de elegante cultuurstad Antwerpen.

FILOSOFISCH GASTENVERBLIJF

Filosofiehuis Het zoekend hert ° The searching deer beschikt over een gastenkamer met kunstzinnige verwijzing naar tenoren uit de geschiedenis van de filosofie. In deze fase wordt de kamer ter beschikking gesteld van sprekers en gasten die aan een project verbonden zijn. Op termijn kan de kamer eventueel worden verhuurd aan filosofisch geïnteresseerden en creatieve enkelingen die in de Antwerpse cultuurinstellingen een opdracht uitvoeren.

FILOSOFISCHE WANDELINGEN

Filosofiehuis Het zoekend hert ° The searching deer ontwikkelt gaandeweg filosofische wandelingen in de omgeving van Antwerpen. Zo onder meer in het beeldenpark Middelheimmuseum. De eerste wandeling, in de nabijgelegen modernistische woonwijk, kwam tot stand in samenwerking met Antwerpen Averechts.

Zowat 35 stadsgidsen van Antwerpen Averechts kregen midden januari 2011 van hun organisatie een attractieve nieuwjaarsreceptie in en om Het zoekend hert aangeboden. Samen liepen zij het parcours dat door Vic Mees en Lieve Van Duyse is uitgestippeld. Dit traject wordt in de loop van 2014 nog verder uitgewerkt en verbeterd. Voor meer informatie: hetzoekendhert@gmail.com.