Waar een dertigtal jaren geleden Georges Bataille (1897-1962) voor de denkende wereld als referentie gold, wordt de Franse schrijver-denker nu als een curiosum beschouwd. Ten onrechte, stelde Dr. Marc De Kesel, filosoof en auteur, op zondag 18 november in Het zoekend hert. Met zijn werken en politieke engagement drukt Bataille een brandende stempel op het westerse gedachtegoed.

Het eerste verhaal van Georges Bataille (1897-1962), Histoire de l’oeil (1928), is meteen een poging om de grenzen van het zegbare te verschuiven. Samen met het meisje Simone gaat de verteller in uitzinnige uitspattingen op zoek naar de zin van het bestaan. Ook in Madame Edwarda (1941) vallen mensen ten prooi aan bizarre fantasieën – en tuimelen van de extase in de leegte. Bataille beschouwt het kwaad als een fundamentele drift van de menselijke existentie. In onze geordende samenleving wordt de ‘spelende mens’ aan banden gelegd. De ‘goede mens’ wordt geprezen maar lijdt aan een fundamentele kwaal: hij wordt blind voor zijn eigen verdorvenheid. Bataille tracht deze blindheid al denkend te doorzien. L’expérience intérieure (1943) krijgt niet voor niets een paradoxale titel: als we in de innerlijke ervaring tot het uiterste gaan is er geen sprake meer van een begrensd bestaan. Volgens Bataille is angst een middel tot kennis. In L’érotisme (1957) toont hij aan dat de erotiek een specifiek menselijke daad van agressie is, die de samenleving bedreigt. Een on-nuttige, onmatige, irrationele verspilling van energie – maar juist in die zin natuurgetrouw. Erotiek en dood betekenen allebei het zich verliezen in de Ander of in het Andere. Zoals de dood is de erotiek ambivalent: ze kan troost brengen maar ook verscheurend werken, doordat het individu (er) zich (in) verliest.

Marc De Kesel is als docent verbonden aan de Arteveldehogeschool Gent en als senioronderzoeker aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Over Bataille publiceerde hij: De sfinx van de sociologie – een politieke filosofie van het geweld (1994). Verder verwierf hij waardering met de essaybundel Wij, modernen. Essays over subject & moderniteit (1998). Recent verschenen: Eros & Ethics: Reading Jacques Lacan, Seminar VII (NY, 2009) en Goden breken. Essays over Monotheïsme (2010). Zopas verschenen: Auschwitz mon amour: Over Shoah, fictie en liefde (2012), Slavoj op Zondag: Vier essays over Žižek (2012) en Niets dan liefde: Het vileine wonder van de gift (2012).